-
1 προστάτης
A one who stands before, front-rank man, f.l. for πρωτοστάτης in X.Cyr. 3.3.41, Eq.Mag.2.2,6:—but elsewh.,II leader, chief, esp. of a democracy,προστάτεω ἐπιλαβέσθαι Hdt.1.127
, 5.23;οἱ π. τοῦ δήμου Th.3.75
, 4.46,66; οἱ τῶν δήμων π. Id.3.82;ὁ π. Κλέων Ar.Ra. 569
, cf. Eq. 1128 (lyr.); ; [Σόλων] πρῶτος τοῦ δήμου π. Arist.Ath.2.2,al.2 generally, ruler, opp. ἀστοί, A.Supp. 963; ;Κνωσίων Arr.Epict.3.9.3
; (Epirus, iii B.C.); χώρας, χθονός, E.Heracl. 964, IA 373 (troch.); τῆς Ἑλλάδος προστάται, of the Spartans, X.HG 3.1.3, cf. Isoc.4.103, D.9.23; π. τοῦ ἐμπορίου, of Greeks in Egypt, Hdt. 2.178;τοῦ πολέμου X.Cyr.7.2.23
; προστάται τῆς εἰρήνης its chief authors, Id.HG5.1.36; τῆς πρὸς τοὺς θεοὺς ἐπιμελείας π. D.22.78; administrator,τῆς κεχωρισμένης προσόδου PTeb.81.19
(ii B.C.); [ τοῦ ἱεροῦ] OGI531.3 (Bithynia, iii A.D.); θεᾶς ib.209.4 (Philae, iii A.D.), cf. Ostr. 412, al. (i A.D.): metaph.,ἔρως π. τῶν ἀργῶν ἐπιθυμιῶν Pl.R. 572e
.3 president or presiding officer,π. τοῦ γυμνασίου CIG2881.16
([place name] Branchidae), cf. OGI130.16 (Egypt, ii B.C.), Supp.Epigr.4.598.37 (Teos, i B.C.), IG22.1368.13; π. συνεδρίου ib.9(2).205.33 (Aetolian League); προβούλων ib.9(1).694.116 (Corc.); [ γερουσίας] ib.7.2808 (Hyettus, iii B.C.); δαμιοργῶν ib.5(1).1425.16 ([place name] Messene); [ βουλᾶς] ib.14.256.5 ([place name] Phintias);τῆς μέσης Ἀκαδημίας S.E.P.1.232
: freq. in pl., = πρυτάνεις, SIG194.15 (Amphipolis, iv B.C.), etc.; γνώμα προστατᾶν ib.187.1 (Cnidus, iv B.C.), cf. IG12(8).264.13 (Thasos, iv B.C.).III one who stands before and protects, guardian, champion, , cf. 798; ; [ τῆς ποιητικῆς] Id.R. 607d;τῆς πάντων ἐλευθερίας D.15.30
, etc.; epith. of gods, as Apollo, S.Tr. 209 (lyr.), IPE12.89 (ii A.D.).2 at Athens, etc., patron who took charge of the interests of μέτοικοι, etc.: hence ἐπὶ προστάτου οἰκεῖν live under protection of a patron, Lys.31.9, 14, Lycurg.145; προστάτην ἐπιγράφειν τινά choose as one's patron, Luc. Peregr.11; ; , cf. S.OT 882 (lyr.); νέμειν π. Arist.Pol. 1275a13; also γράφεσθαι προστάτου to be entered by one's patron's name, be attached to a patron, .3 = Lat. patronus, Plu.Rom.13, Mar.5, IG3.687, 14.1078 (Rome, iii A.D.), OGI549.6 (Ancyra, iii A.D.), etc.IV θεοῦ π. one who stands before a god to entreat him, suppliant, S.OC 1278, cf. 1171.V Medic., prostate gland, Herophil. ap. Gal.UP14.11 (v.l.).Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > προστάτης
-
2 νόμος
νόμος, ου, ὁ (νέμω; [Zenodotus reads ν. in Od. 1, 3] Hes.+; loanw. in rabb.—On the history of the word MPohlenz, Nomos: Philol 97, ’48, 135–42; GShipp, Nomos ‘Law’ ’78; MOstwald, Nomos and the Beginnings of Athenian Democracy ’69). The primary mng. relates to that which is conceived as standard or generally recognized rules of civilized conduct esp. as sanctioned by tradition (Pind., Fgm. 152, 1=169 Schr. νόμος ὁ πάντων βασιλεύς; cp. SEG XVII, 755, 16: Domitian is concerned about oppressive practices hardening into ‘custom’; MGigante, ΝΟΜΟΣ ΒΑΣΙΛΕΥΣ [Richerche filologiche 1] ’56). The synonym ἔθος (cp. συνήθεια) denotes that which is habitual or customary, especially in reference to personal behavior. In addition to rules that take hold through tradition, the state or other legislating body may enact ordinances that are recognized by all concerned and in turn become legal tradition. A special semantic problem for modern readers encountering the term ν. is the general tendency to confine the usage of the term ‘law’ to codified statutes. Such limitation has led to much fruitless debate in the history of NT interpretation.—HRemus, Sciences Religieuses/Studies in Religion 13, ’84, 5–18; ASegal, Torah and Nomos in Recent Scholarly Discussion, ibid., 19–27.① a procedure or practice that has taken hold, a custom, rule, principle, norm (Alcman [VII B.C.], Fgm. 93 D2 of the tune that the bird sings; Ocellus [II B.C.] c. 49 Harder [1926] τῆς φύσεως νόμος; Appian, Basil. 1 §2 πολέμου ν., Bell. Civ. 5, 44 §186 ἐκ τοῦδε τοῦ σοῦ νόμου=under this rule of yours that governs action; Polyaenus 5, 5, 3 ν. πόμπης; 7, 11, 6 ν. φιλίας; Sextus 123 τοῦ βίου νόμος; Just., A II, 2, 4 παρὰ τὸν τῆς φύσεως ν.; Ath. 3, 1 νόμῳ φύσεως; 13, 1 θυσιῶν νόμῳ)ⓐ gener. κατὰ νόμον ἐντολῆς σαρκίνης in accordance w. the rule of an external commandment Hb 7:16. εὑρίσκω τὸν νόμον I observe an established procedure or principle or system Ro 7:21 (ν. as ‘principle’, i.e. an unwritten rightness of things Soph., Ant. 908). According to Bauer, Paul uses the expression νόμος (which dominates this context) in cases in which he prob. would have preferred another word. But it is also prob. that Paul purposely engages in wordplay to heighten the predicament of those who do not rely on the gospel of liberation from legal constraint: the Apostle speaks of a principle that obligates one to observe a code of conduct that any sensible pers. would recognize as sound and valid ὁ νόμος τ. νοός μου vs. 23b (s. νοῦς 1a). Engaged in a bitter struggle w. this νόμος there is a ἕτερος νόμος which, in contrast to the νοῦς, dwells ἐν τοῖς μέλεσίν μου in my (physical) members vs. 23a, and hence is a νόμος τῆς ἁμαρτίας vs. 23c and 25b or a νόμος τ. ἁμαρτίας καὶ τ. θανάτου 8:2b. This sense prepares the way for the specific perspectiveⓑ of life under the lordship of Jesus Christ as a ‘new law’ or ‘system’ of conduct that constitutes an unwritten tradition ὁ καινὸς ν. τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ 2:6; in brief ν. Ἰησοῦ Χριστοῦ IMg 2 (cp. Just., D. 11, 4; 43, 1; Mel., P. 7, 46). Beginnings of this terminology as early as Paul: ὁ ν. τοῦ Χριστοῦ =the standard set by Christ Gal 6:2 (as vs. 3 intimates, Christ permitted himself to be reduced to nothing, thereby setting the standard for not thinking oneself to be someth.). The gospel is a νόμος πίστεως a law or system requiring faith Ro 3:27b (FGerhard, TZ 10, ’54, 401–17) or ὁ ν. τοῦ πνεύματος τῆς ζωῆς ἐν Χρ. Ἰ. the law of the spirit (=the spirit-code) of life in Chr. J. 8:2a. In the same sense Js speaks of a ν. βασιλικός (s. βασιλικός) 2:8 or ν. ἐλευθερίας vs. 12 (λόγος ἐλ. P74), ν. τέλειος ὁ τῆς ἐλευθερίας 1:25 (association w. 1QS 10:6, 8, 11 made by EStauffer, TLZ 77, ’52, 527–32, is rejected by SNötscher, Biblica 34, ’53, 193f. On the theme of spontaneous moral achievement cp. Pind., Fgm. 152 [169 Schr.] 1f νόμος ὁ πάντων βασιλεὺς | θνατῶν τε καὶ ἀθανάτων | ἄγει δικαιῶν τὸ βιαιότατον| ὑπερτάτᾳ χειρί=custom is lord of all, of mortals and immortals both, and with strong hand directs the utmost power of the just. Plut., Mor. 780c interprets Pindar’s use of νόμος: ‘not written externally in books or on some wooden tablets, but as lively reason functioning within him’ ἔμψυχος ὢν ἐν αὐτῷ λόγῳ; Aristot., EN 4, 8, 10 οἷον ν. ὢν ἑαυτῷ; Diod S 1, 94, 1 ν. ἔγγραπτος; cp. also Ovid, Met. 1, 90 sponte sua sine lege fidem rectumque colebat; Mayor, comm. ‘Notes’ 73.—RHirzel, ΑΓΡΑΦΟΣ ΝΟΜΟΣ 1903.). Some would put ὁ νόμος Js 2:9 here (s. LAllevi, Scuola Cattol. 67, ’39, 529–42), but s. 2b below.—Hermas too, who in part interprets Israel’s legal tradition as referring to Christians, sees the gospel, exhibited in Christ’s life and words, as the ultimate expression of God’s will or ‘law’. He says of Christ δοὺς αὐτοῖς (i.e. the believers) τὸν ν., ὅν ἔλαβε παρὰ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ Hs 5, 6, 3, cp. Hs 8, 3, 3. Or he sees in the υἱὸς θεοῦ κηρυχθεὶς εἰς τὰ πέρατα τῆς γῆς, i.e. the preaching about the Son of God to the ends of the earth, the νόμος θεοῦ ὁ δοθεὶς εἰς ὅλον. τ. κόσμον 8, 3, 2. Similarly to be understood are τηρεῖν τὸν ν. 8, 3, 4. ὑπὲρ τοῦ ν. παθεῖν 8, 3, 6. ὑπὲρ τοῦ ν. θλίβεσθαι 8, 3, 7. ἀρνησάμενοι τὸν νόμον ibid. βλασφημεῖν τὸν ν. 8, 6, 2.② constitutional or statutory legal system, lawⓐ gener.: by what kind of law? Ro 3:27. ν. τῆς πόλεως the law of the city enforced by the ruler of the city (ν. ἐν ταῖς πόλεσι γραπτός Orig., C. Cels. 5, 37, 2); the penalty for breaking it is banishment Hs 1:5f. τοῖς ν. χρῆσθαι observe the laws 1:3; πείθεσθαι τοῖς ὡρισμένοις ν. obey the established laws Dg 5:10; νικᾶν τοὺς ν. ibid. (νικάω 3). Ro 7:1f, as well as the gnomic saying Ro 4:15b and 5:13b, have been thought by some (e.g. BWeiss, Jülicher) to refer to Roman law, but more likely the Mosaic law is meant (s. 3 below).ⓑ specifically: of the law that Moses received from God and is the standard according to which membership in the people of Israel is determined (Diod S 1, 94, 1; 2: the lawgiver Mneves receives the law from Hermes, Minos from Zeus, Lycurgus from Apollo, Zarathustra from the ἀγαθὸς δαίμων, Zalmoxis from Hestia; παρὰ δὲ τοῖς Ἰουδαίοις, Μωϋσῆς receives the law from the Ἰαὼ ἐπικαλούμενος θεός) ὁ ν. Μωϋσέως Lk 2:22; J 7:23; Ac 15:5. ν. Μωϋσέως Ac 13:38; Hb 10:28. Also ὁ ν. κυρίου Lk 2:23f, 39; GJs 14:1. ὁ ν. τοῦ θεοῦ (Theoph. Ant. 2, 14 [p. 136, 4]) Mt 15:6 v.l.; Ro 8:7 (cp. Tat. 7, 2; 32, 1; Ath. 3:2). ὁ ν. ἡμῶν, ὑμῶν, αὐτῶν etc. J 18:31; 19:7b v.l.; Ac 25:8. κατὰ τὸν ἡμέτερον ν. 24:6 v.l. (cp. Jos., Ant. 7, 131). ὁ πατρῷος ν. 22:3. τὸν ν. τῶν ἐντολῶν Eph 2:15. Since the context of Ac 23:29 ἐγκαλούμενον περὶ ζητημάτων τοῦ νόμου αὐτῶν points to the intimate connection between belief, cult, and communal solidarity in Judean tradition, the term νόμος is best rendered with an hendiadys: (charged in matters) relating to their belief and custom; cp. ν. ὁ καθʼ ὑμᾶς 18:15. Ro 9:31 (CRhyne, Νόμος Δικαιοσύνης and the meaning of Ro 10:4: CBQ 47, ’85, 486–99).—Abs., without further qualification ὁ ν. Mt 22:36; 23:23; Lk 2:27; J 1:17; Ac 6:13; 7:53; 21:20, 28; Ro 2:15 (τὸ ἔργον τοῦ νόμου the work of the law [=the moral product that the Mosaic code requires] is written in the heart; difft. Diod S 1, 94, 1 ν. ἔγγραπτος, s. 1b, above), 18, 20, 23b, 26; 4:15a, 16; 7:1b, 4–7, 12, 14, 16; 8:3f; 1 Cor 15:56; Gal 3:12f, 17, 19, 21a, 24; 5:3, 14; 1 Ti 1:8 (GRudberg, ConNeot 7, ’42, 15); Hb 7:19 (s. Windisch, Hdb. exc. ad loc.), 28a; 10:1; cp. Js 2:9 (s. 1b above); μετὰ τὸν ν. Hb 7:28b; οἱ ἐν τῷ ν. Ro 3:19; κατὰ τὸν ν. according to the (Mosaic) law (Jos., Ant. 14, 173; 15, 51 al.; Just., D. 10, 1) J 19:7b; Ac 22:12; 23:3; Hb 7:5; 9:22. παρὰ τ. νόμον contrary to the law (Jos., Ant. 17, 151, C. Ap. 2, 219; Ath. 1, 3 παρὰ πάντα ν.) Ac 18:13.—νόμος without the art. in the same sense (on the attempt, beginning w. Origen, In Ep. ad Ro 3:7 ed. Lomm. VI 201, to establish a difference in mng. betw. Paul’s use of ὁ νόμος and νόμος s. B-D-F §258, 2; Rob. 796; Mlt-Turner 177; Grafe [s. 3b below] 7–11) Ro 2:13ab, 17, 23a, * 25a; 3:31ab; 5:13, 20; 7:1a (s. above); Gal 2:19b; 5:23 (JRobb, ET 56, ’45, 279f compares κατὰ δὲ τῶν τοιούτων οὐκ ἔστι νόμος Aristot., Pol. 1284a). δικαίῳ νόμος οὐ κεῖται, ἀνόμοις δὲ … 1 Ti 1:9. Cp. ἑαυτοῖς εἰσιν νόμος Ro 2:14 (in Pla., Pol. and in Stoic thought the wise person needed no commandment [Stoic. III 519], the bad one did; MPohlenz, Stoa ’48/49 I 133; II 75). Used w. prepositions: ἐκ ν. Ro 4:14; Gal 3:18, 21c (v.l. ἐν ν.); Phil 3:9 (ἐκ νόμου can also mean corresponding to or in conformity with the law: PRev 15, 11 ἐκ τῶν νόμων); cp. ἐκ τοῦ νόμου Ro 10:5. διὰ νόμου Ro 2:12b; 3:20b; 4:13; 7:7b; Gal 2:19a, 21; ἐν ν. (ἐν τῷ ν. Iren. 3, 11, 8 [Harv. II 49, 9]) Ro 2:12a, 23; Gal 3:11, 21c v.l.; 5:4; Phil 3:6. κατὰ νόμον 3:5; Hb 8:4; 10:8 (make an offering κατὰ νόμον as Arrian, Anab. 2, 26, 4; 5, 8, 2); χωρὶς ν. Ro 3:21a; 7:8f; ἄχρι ν. 5:13a. ὑπὸ νόμον 6:14f; 1 Cor 9:20; Gal 3:23; 4:4f, 21a; 5:18 (cp. Just., D. 45, 3 οἱ ὑπὸ τὸν ν.).—Dependent on an anarthrous noun παραβάτης νόμου a law-breaker Ro 2:25b ( 27b w. art.); Js 2:11. ποιητὴς ν. one who keeps the law 4:11d (w. art. Ro 2:13b). τέλος ν. the end of the law Ro 10:4 (RBultmann and HSchlier, Christus des Ges. Ende ’40). πλήρωμα ν. fulfilment of the law 13:10. ν. μετάθεσις a change in the law Hb 7:12. ἔργα ν. Ro 3:20a, 28; 9:32 v.l.; Gal 2:16; 3:2, 5, 10a.—(ὁ) ν. (τοῦ) θεοῦ Ro 7:22, 25a; 8:7 because it was given by God and accords w. his will. Lasting Mt 5:18; Lk 16:17 (cp. Bar 4:1; PsSol 10:4; Philo, Mos. 2, 14; Jos., C. Ap. 2, 277).—Used w. verbs, w. or without the art.: ν. ἔχειν J 19:7a; Ro 2:14 (ApcSed 14:5). πληροῦν ν. fulfill the law Ro 13:8; pass. Gal 5:14 (Mel., P. 42, 291). πληροῦν τὸ δικαίωμα τοῦ ν. fulfill the requirement of the law Ro 8:4. φυλάσσειν τὸν ν. observe the law Ac 21:24; Gal 6:13. τὰ δικαιώματα τοῦ ν. φυλάσσειν observe the precepts of the law Ro 2:26; διώκειν ν. δικαιοσύνης 9:31a; πράσσειν ν. 2:25a. ποιεῖν τὸν ν. J 7:19b; Gal 5:3; Ro 2:14b, s. below; τὸν ν. τηρεῖν Js 2:10. τὸν ν. τελεῖν Ro 2:27. φθάνειν εἰς ν. 9:31b. κατὰ ν. Ἰουδαϊσμὸν ζῆν IMg 8:1 v.l. is prob. a textual error (Pearson, Lghtf., Funk, Bihlmeyer, Hilgenfeld; Zahn, Ign. v. Ant. 1873 p. 354, 1 [difft. in Zahn’s edition] all omit νόμον as a gloss and are supported by the Latin versions; s. Hdb. ad loc.). τὰ τοῦ ν. ποιεῖν carry out the requirements of the law Ro 2:14b (ApcSed 14:5; FFlückiger, TZ 8, ’52, 17–42). καταλαλεῖν νόμου, κρίνειν ν. Js 4:11abc. ἐδόθη ν. Gal 3:21a.—Pl. διδοὺς νόμους μου εἰς τὴν διάνοιαν αὐτῶν Hb 8:10; cp. 10:16 (both Jer 38:33).—Of an individual stipulation of the law ὁ νόμος τοῦ ἀνδρός the law insofar as it concerns the husband (Aristot., Fgm. 184 R. νόμοι ἀνδρὸς καὶ γαμετῆς.—SIG 1198, 14 κατὰ τὸν νόμον τῶν ἐρανιστῶν; Num 9:12 ὁ ν. τοῦ πάσχα; Philo, Sobr. 49 ὁ ν. τῆς λέπρας) Ro 7:2b; cp. 7:3 and δέδεται νόμῳ vs. 2a (on the imagery Straub 94f); 1 Cor 7:39 v.l.—The law is personified, as it were (Demosth. 43, 59; Aeschin. 1, 18; Herm. Wr. 12, 4 [the law of punishment]; IMagnMai 92a, 11 ὁ ν. συντάσσει; b, 16 ὁ ν. ἀγορεύει; Jos., Ant. 3, 274) J 7:51; Ro 3:19.③ a collection of holy writings precious to God’s people, sacred ordinanceⓐ in the strict sense the law=the Pentateuch, the work of Moses the lawgiver (Diod S 40, 3, 6 προσγέγραπται τοῖς νόμοις ἐπὶ τελευτῆς ὅτι Μωσῆς ἀκούσας τοῦ θεοῦ τάδε λέγει τ. Ἰουδαίοις=at the end of the laws this is appended: this is what Moses heard from God and is telling to the Jews. ὁ διὰ τοῦ ν. μεταξὺ καθαρῶν καὶ ἀκαθάρτων διαστείλας θεός Iren. 3, 12, 7 [Harv. II 60, 3]; cp. Hippol., Ref. 7, 34, 1) τὸ βιβλίον τοῦ νόμου Gal 3:10b (cp. Dt 27:26). Also simply ὁ νόμος (Jos., Bell. 7, 162 ὁ ν. or 2, 229 ὁ ἱερὸς ν. of the holy book in a concrete sense) Mt 12:5 (Num 28:9f is meant); J 8:5; 1 Cor 9:8 (cp. Dt 25:4); 14:34 (cp. Gen 3:16); Gal 4:21b (the story of Abraham); Hb 9:19. ὁ ν. ὁ ὑμέτερος J 8:17 (cp. Jos., Bell. 5, 402; Tat. 40, 1 κατὰ τοὺς ἡμετέρους ν.). ἐν Μωϋσέως νόμῳ γέγραπται 1 Cor 9:9. καθὼς γέγραπται ἐν νόμῳ κυρίου Lk 2:23 (γέγραπται ἐν νόμῳ as Athen. 6, 27, 23c; IMagnMai 52, 35 [III B.C.]; Mel., P. 11, 71; cp. Just., D. 8, 4 τὰ ἐν τῷ ν. γεγραμμένα); cp. vs. 24. ἔγραψεν Μωϋσῆς ἐν τῷ νόμῳ J 1:45 (cp. Cercidas [III B.C.], Fgm. 1, 18f Diehl2 [=Coll. Alex. p. 204, 29=Knox p. 196] καὶ τοῦθʼ Ὅμηρος εἶπεν ἐν Ἰλιάδι).—The Sacred Scriptures (OT) referred to as a whole in the phrase ὁ ν. καὶ οἱ προφῆται (Orig., C. Cels. 2, 6, 4; cp. Hippol., Ref. 8, 19, 1) the law (הַתּוֹרָה) and the prophets (הַנְּבִיאִים) Mt 5:17; 7:12; 11:13; 22:40; Lk 16:16; Ac 13:15; 24:14; 28:23; Ro 3:21b; cp. Dg 11:6; J 1:45. τὰ γεγραμμένα ἐν τῷ ν. Μωϋσέως καὶ τοῖς προφήταις καὶ ψαλμοῖς Lk 24:44.ⓑ In a wider sense=Holy Scripture gener., on the principle that the most authoritative part gives its name to the whole (ὁ ν. ὁ τοῦ θεοῦ Theoph. Ant. 1, 11 [p. 82, 15]): J 10:34 (Ps 81:6); 12:34 (Ps 109:4; Is 9:6; Da 7:14); 15:25 (Ps 34:19; 68:5); 1 Cor 14:21 (Is 28:11f); Ro 3:19 (preceded by a cluster of quotations fr. Psalms and prophets).—Mt 5:18; Lk 10:26; 16:17; J 7:49.—JHänel, Der Schriftbegriff Jesu 1919; OMichel, Pls u. s. Bibel 1929; SWesterholm, Studies in Religion 15, ’86, 327–36.—JMeinhold, Jesus u. das AT 1896; MKähler, Jesus u. das AT2 1896; AKlöpper, Z. Stellung Jesu gegenüber d. Mos. Gesetz, Mt 5:17–48: ZWT 39, 1896, 1–23; EKlostermann, Jesu Stellung z. AT 1904; AvHarnack, Hat Jesus das atl. Gesetz abgeschafft?: Aus Wissenschaft u. Leben II 1911, 225–36, SBBerlAk 1912, 184–207; KBenz, D. Stellung Jesu zum atl. Gesetz 1914; MGoguel, RHPR 7, 1927, 160ff; BBacon, Jesus and the Law: JBL 47, 1928, 203–31; BBranscomb, Jes. and the Law of Moses 1930; WKümmel, Jes. u. d. jüd. Traditionsged.: ZNW 33, ’34, 105–30; JHempel, D. synopt. Jesus u. d. AT: ZAW 56, ’38, 1–34.—Lk-Ac: JJervell, HTR 64, ’71, 21–36.—EGrafe, D. paulin. Lehre vom Gesetz2 1893; HCremer, D. paulin. Rechtfertigungslehre 1896, 84ff; 363ff; FSieffert, D. Entwicklungslinie d. paul. Gesetzeslehre: BWeiss Festschr. 1897, 332–57; WSlaten, The Qualitative Use of νόμος in the Pauline Ep.: AJT 23, 1919, 213ff; HMosbech, Pls’ Laere om Loven: TT 4/3, 1922, 108–37; 177–221; EBurton, ICC, Gal 1921, 443–60; PFeine, Theol. des NT6 ’34, 208–15 (lit.); PBenoit, La Loi et la Croix d’après S. Paul (Ro 7:7–8:4): RB 47, ’38, 481–509; CMaurer, D. Gesetzeslehre des Pls ’41; PBläser, D. Gesetz b. Pls ’41; BReicke, JBL 70, ’51, 259–76; GBornkamm, Das Ende d. Gesetzes ’63; HRaisänen, Paul and the Law2 ’87; PRichardson/SWesterholm, et al., Law in Religious Communities in the Rom. Period, ’91 (Torah and Nomos); MNobile, La Torà al tempo di Paolo, alcune ri-flessioni: Atti del IV simposio di Tarso su S. Paolo Apostolo, ed. LPadovese ’96, 93–106 (lit. 93f, n. 1).—Dodd 25–41.—B. 1358; 1419; 1421. DELG s.v. νέμω Ic. Schmidt, Syn. I 333–47. M-M. EDNT. TW. Sv. -
3 πατήρ
πατήρ, πατρός, ὁ (Hom.+) acc. somet. πατέραν (ApcEsdr 2:6 p. 25, 26 Tdf.); voc. πάτερ; for this the nom. w. the art. ὁ πατήρ Mt 11:26; Mk 14:36; Lk 10:21b; Ro 8:15; Gal 4:6.—The vv.ll. πατήρ without the art. for the voc., in J 17:11, 21, 24, and 25 is regarded by B-D-F §147, 3 as a scribal error (but as early as II A.D. BGU 423, 11 has κύριέ μου πατήρ. Perh. even PPar 51, 36 [159 B.C.]). S. also W-S. §29, 4b and Mlt-H. 136; ‘father’.① the immediate biological ancestor, parentⓐ male, father (of Noah Did., Gen. 165, 6) Mt 2:22; 4:21f; 8:21; 10:21; Mk 5:40; 15:21; Lk 1:17 (after Mal 3:23); J 4:53; Ac 7:14; 1 Cor 5:1; B 13:5 al. οἱ τῆς σαρκὸς ἡμῶν πατέρες our physical fathers Hb 12:9a.ⓑ male and female together as parents οἱ πατέρες parents (Pla., Leg. 6, 772b; Dionys. Hal. 2, 26; Diod S 21, 17, 2; X. Eph. 1, 11; 3, 3; Kaibel 227) Hb 11:23.—Eph 6:4; Col 3:21 (Apollon. Rhod. 4, 1089 of parents who are inclined to become λίην δύσζηλοι toward their children).② one from whom one is descended and generally at least several generations removed, forefather, ancestor, progenitor, forebear: of Abraham (Jos., Ant. 14, 255 Ἀ., πάντων Ἑβραίων πατήρ; Just., D. 100, 3) Mt 3:9; Lk 1:73; 16:24; J 8:39, 53, 56; Ac 7:2b. Of Isaac Ro 9:10. Jacob J 4:12 (JosAs 22:5). David Mk 11:10; Lk 1:32. Pl. οἱ πατέρες the forefathers, ancestors (Hom. et al.; oft. LXX; En 99:14; PsSol 9:10; ParJer 4:10; Jos., Ant. 13, 297; Just., D. 57, 2 and 136, 3; Mel., P. 87, 654) Mt 23:30, 32; Lk 1:55; 6:23, 26; 11:47f; J 4:20; 6:31; Ac 3:13, 25; Hb 1:1; 8:9 (Jer 38:32); B 2:7 (Jer 7:22); 5:7; 14:1; PtK 2 p. 15, 6 (Jer 38:32).③ one who provides moral and intellectual upbringing, fatherⓐ in a positive sense (Epict. 3, 22, 81f: the Cynic superintends the upbringing of all pers. as their πατήρ; Procop. Soph., Ep. 13; Ael. Aristid. 47 p. 425 D.: Pla. as τῶν ῥητόρων π. καὶ διδάσκαλος; Aristoxenus, Fgm. 18: Epaminondas is the ἀκροατής of the Pythagorean Lysis and calls him πατήρ; Philostrat., Vi. Soph. 1, 8 p. 10, 4 the διδάσκαλος as πατήρ) ἐὰν μυρίους παιδαγωγοὺς ἔχητε ἐν Χριστῷ, ἀλλʼ οὐ πολλοὺς πατέρας 1 Cor 4:15 (cp. GrBar 13:4 εἰς πνευματικοὺς πατέρας; on the subject matter ADieterich, Mithraslit. 1903, 52; 146f; 151; Rtzst., Mysterienrel.3 40: ‘he [the “mystes”] by these teachings becomes the parent of the novice. We find undoubted examples of πατήρ as a title in the Isis cult in Delos, in the Phrygian mystery communities, in the Mithras cult, in the worshipers of the θεὸς ὕψιστος and elsewh.’). Of Jesus ὡς πατὴρ υἱοὺς ἡμᾶς προσηγόρευσεν as a father he called us (his) sons 2 Cl 1:4 (cp. Ps.-Clem., Hom. 3, 19; ὁ Χριστὸς π. τῶν πιστευόντων ὑπάρχει Did., Gen. 106, 6.—ὁ Ἰησοῦς, ὁ π. [=founder] τῆς τοιαύτης διδασκαλίας Orig., C. Cels. 2, 44, 32).ⓑ in a neg. sense of the devil (for patristic trad. s. Lampe s.v. πατήρ D)α. as father of a group of Judeans J 8:44ab, as verdict on the sin of the opposition to God’s purpose in Jesus, not on the person (cp. descriptions of dissidents at Qumran, esp. 1QS and 1QH, w. focus on aspect of deception).β. as father of lies (Celsus 2, 47 as π. τῆς κακίας) vs. 44c (on πατήρ in the sense of ‘originator’ cp. Caecil. Calact., Fgm. 127 ὁ π. τοῦ λόγου=the author of the book). On the view that in 44a and c there might be a statement about the father of the devil s. Hdb.3 ad loc. (NDahl, EHaenchen Festschr. ’64, 70–84 [Cain]).—LDürr, Geistige Vaterrschaft in: Herwegen Festschr. ’38, 1–30.④ a title of respectful address, fatherⓐ as an honorary title (Diod S 21, 12, 2; 5; Ps.-Callisth. 1, 14, 2 πάτερ; 4 Km 2:12; 6:21; 13:14; Test Abr B 2 p. 106, 3 [Stone p. 60] καλὲ πάτερ; Jos., Ant. 12, 148; 13, 127; Just., D. 3, 7. Also PGen 52, 1; 5 κυρίῳ καὶ πατρὶ Ἀμινναίῳ Ἀλύπιος; UPZ 65, 3 [154 B.C.]; 70, 2; BGU 164, 2; POxy 1296, 15; 18; 1592, 3; 5; 1665, 2) Mt 23:9a; specif. in addressing the members of the High Council Ac 7:2a; cp. 22:1 (of Job in TestJob 53:3 ὁ πατὴρ τῶν ὀρφανῶν).ⓑ as a designation of the older male members of a church (as respectful address by younger people to their elders Hom. et al. S. also a.) 1J 2:13, 14b.⑤ revered deceased persons with whom one shares beliefs or traditions, fathers, ancestorsⓐ generation(s) of deceased Christians 2 Pt 3:4; 1 Cl 23:3=2 Cl 11:2 (an apocryphal saying, at any rate interpreted in this way by the Christian writers). Christians of an earlier generation could also be meant in 1 Cl 30:7; 60:4; 62:2; 2 Cl 19:4. Yet it is poss. that these refer toⓑ the illustrious religious heroes of the OT, who are ‘ancestors’ even to gentile Christians, who are validated as Israelites (Just., D. 101, 1). In 1 Cor 10:1 Paul calls the desert generation of Israelites οἱ πατέρες ἡμῶν (the ‘philosophers’ of earlier times are so called in Cleopatra 114f). Likew. Ro 4:12b Abraham ὁ πατὴρ ἡμῶν (on this s. c below). The latter is also so referred to Js 2:21; 1 Cl 31:2; likew. the patriarch Jacob 4:8.ⓒ the ‘fatherhood’ can also consist in the fact that the one who is called ‘father’ is the prototype of a group or the founder of a class of persons (cp. Pla., Menex. 240e οὐ μόνον τῶν σωμάτων τῶν ἡμετέρων πατέρας ἀλλὰ καὶ τῆς ἐλευθερίας; 1 Macc 2:54). Abraham who, when he was still uncircumcised, received the promise because of his faith, and then received circumcision to seal it, became thereby πατὴρ πάντων τῶν πιστευόντων διʼ ἀκροβυστίας father of all those who believe, though they are uncircumcised Ro 4:11 and likew. πατὴρ περιτομῆς father of those who are circumcised vs. 12a, insofar as they are not only circumcised physically, but are like the patriarch in faith as well. Cp. 4:16, 17 (Gen 17:5).⑥ the supreme deity, who is responsible for the origin and care of all that exists, Father, Parent (Just., A II, 6, 2 τὸ δὲ πατὴρ καὶ θεὸς καὶ κτίστης καὶ κύριος καὶ δεσπότης οὐκ ὀνόματά ἐστιν, ἀλλʼ … προσφήσεις ‘the terms, father, god, founder, lord, and master are not names but … modes of address [in recognition of benefits and deeds])ⓐ as the originator and ruler (Pind., O. 2, 17 Χρόνος ὁ πάντων π.; Pla., Tim. 28c; 37c; Stoa: Epict. 1, 3, 1; Diog. L. 7, 147; Maximus Tyr. 2, 10a; Galen XIX p. 179 K. ὁ τῶν ὅλων πατὴρ ἐν θεοῖς; Job 38:28; Mal 2:10; Philo, Spec. Leg. 1, 96 τῷ τοῦ κόσμου πατρί; 2, 6 τὸν ποιητὴν καὶ πατέρα τῶν ὅλων, Ebr. 30; 81, Virt. 34; 64; 179; 214; Jos., Ant. 1, 20 πάντων πατήρ; 230; 2, 152; 7, 380 πατέρα τε καὶ γένεσιν τῶν ὅλων; Herm. Wr. 1, 21 ὁ πατὴρ ὅλων … ὁ θεὸς κ. πατήρ; 30 al., also p. 476, 23 Sc. δεσπότης καὶ πατὴρ καὶ ποιητής; PGM 4, 1170; 1182; Just., A I, 45, 1 ὁ π. τῶν πάντων θεός; D. 95, 2 ὁ πατὴρ τῶν ὅλων; Ath. 27, 2; Iren.; Orig., C. Cels. 1, 46, 34; Hippolyt.; π. δὲ δὶα τὸ εἶναι πρὸ τῶν ὅλων Theoph. Ant. 1, 4 [p. 64, 8]) ὁ πατὴρ τῶν φώτων the father of the heavenly bodies Js 1:17 (cp. ApcMos 36 v.l. [MCeriani, Monumenta Sacra et Profana V/1, 1868] ἐνώπιον τοῦ φωτὸς τῶν ὅλων, τοῦ πατρὸς τῶν φώτων; 38).ⓑ as ὁ πατὴρ τῶν πνευμάτων Hb 12:9b (cp. Num 16:22; 27:16 and in En the fixed phrase ‘Lord of the spirits’).—SeePKatz, Philo’s Bible ’50, p. 33, 1.ⓒ as father of humankind (since Hom. Ζεύς is called πατήρ or πατὴρ ἀνδρῶν τε θεῶν τε; Diod S 5, 72, 2 πατέρα δὲ [αὐτὸν προσαγορευθῆναι] διὰ τὴν φροντίδα καὶ τὴν εὔνοιαν τὴν εἰς ἅπαντας, ἔτι δὲ καὶ τὸ δοκεῖν ὥσπερ ἀρχηγὸν εἶναι τοῦ γένους τῶν ἀνθρώπων=‘[Zeus is called] father because of his thoughtfulness and goodwill toward all humanity, and because, moreover, he is thought of as originator of the human race’, cp. 3, 61, 4; 5, 56, 4; Dio Chrys. 36 [53], 12 Zeus as π. τῶν ἀνθρώπων, not only because of his position as ruler, but also because of his love and care [ἀγαπῶν κ. προνοῶν]. Cp. Plut., Mor. 167d; Jos., Ant. 4, 262 πατὴρ τοῦ παντὸς ἀνθρώπων γένους. In the OT God is called ‘Father’ in the first place to indicate a caring relationship to the Israelite nation as a whole, or to the king as the embodiment of the nation. Only in late writers is God called the Father of the pious Israelite as an individual: Sir 23:1, 4; Tob 13:4; Wsd 2:16; 14:3; 3 Macc 5:7.—Bousset, Rel.3 377ff; EBurton, ICC Gal 1921, 384–92; RGyllenberg, Gott d. Vater im AT u. in d. Predigt Jesu: Studia Orient. I 1925, 51–60; JLeipoldt, D. Gotteserlebnis Jesu 1927; AWilliams, ‘My Father’ in Jewish Thought of the First Century: JTS 31, 1930, 42–47; TManson, The Teaching of Jesus, ’55, 89–115; HMontefiore, NTS 3, ’56/57, 31–46 [synoptics]; BIersel, ‘D. Sohn’ in den synopt. Ev., ’61, 92–116).α. as a saying of Jesus ὁ πατήρ σου Mt 6:4, 6b, 18b. ὁ πατὴρ ὑμῶν Mt 6:15; 10:20, 29; 23:9b; Lk 6:36; 12:30, 32; J 20:17c. ὁ πατὴρ αὐτῶν (=τῶν δικαίων) Mt 13:43. ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ ἐν (τοῖς) οὐρανοῖς (the synagogue also spoke of God as ‘Father in Heaven’; Bousset, Rel.3 378) Mt 5:16, 45; 6:1; 7:11; Mk 11:25. ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος Mt 5:48; 6:14, 26, 32. Cp. 23:9b. ὁ πατὴρ ὁ ἐξ οὐρανοῦ Lk 11:13. ὁ πατήρ σου ὁ ἐν τῷ κρυπτῷ (or κρυφαίῳ) Mt 6:6a, 18a.—For the evangelist the words πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς Mt 6:9 refer only to the relation betw. God and humans, though Jesus perh. included himself in this part of the prayer. The same is true of πάτερ ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σου Lk 11:2 (for invocation in prayer cp. Simonides, Fgm. 13, 20 Ζεῦ πάτερ).—ELohmeyer, D. Vaterunser erkl. ’46 (Eng. tr. JBowden, ’65); TManson, The Sayings of Jesus, ’54, 165–71; EGraesser, Das Problem der Parusieverzögerung in den synopt. Ev. usw., Beih. ZNW 22, ’57, 95–113; AHamman, La Prière I, Le NT, ’59, 94–134; JJeremias, Das Vaterunser im Lichte der neueren Forschung, ’62 (Eng. tr., The Lord’s Prayer, JReumann, ’64); WMarchel, Abba, Père! La Prière ’63; also bibl. in JCharlesworth, ed., The Lord’s Prayer and Other Prayer Texts fr. the Greco-Roman Era ’94, 186–201.β. as said by Christians (Sextus 59=222; 225 God as π. of the pious. The servant of Sarapis addresses God in this way: Sb 1046; 3731, 7) in introductions of letters ἀπὸ θεοῦ πατρὸς ἡμῶν: Ro 1:7; 1 Cor 1:3; 2 Cor 1:2; Gal 1:3, cp. vs. 4; Eph 1:2; Phil 1:2; Col 1:2; Phlm 3; 2 Th 1:2 (v.l. without ἡμῶν); without ἡμῶν 1 Ti 1:2 (v.l. with ἡμῶν); 2 Ti 1:2; Tit 1:4; 2J 3a (here vs 3b shows plainly that it is not ‘our’ father, but the Father of Jesus Christ who is meant).—πατὴρ ἡμῶν also Phil 4:20; 1 Th 1:3; 3:11, 13; 2 Th 2:16; D 8:2; 9:2f. τὸν ἐπιεικῆ καὶ εὔσπλαγχνον πατέρα ἡμῶν 1 Cl 29:1. Likew. we have the Father of the believers Ro 8:15 (w. αββα, s. JBarr, Abba Isn’t Daddy: JTS 39, ’88, 28–47; s. also JFitzmyer, Ro [AB] ad loc.); 2 Cor 1:3b (ὁ πατὴρ τῶν οἰκτιρμῶν; s. οἰκτιρμός); 6:18 (cp. 2 Km 7:14); Gal 4:6; Eph 4:6 (πατὴρ πάντων, as Herm. Wr. 5, 10); 1 Pt 1:17. ὁ οἰκτίρμων καὶ εὐεργετικὸς πατήρ 1 Cl 23:1. Cp. 8:3 (perh. fr. an unknown apocryphal book). πάτερ ἅγιε D 10:2 (cp. 8:2; 9:2f).γ. as said by Judeans ἕνα πατέρα ἔχομεν τὸν θεόν J 8:41b. Cp. vs. 42.ⓓ as Father of Jesus Christα. in Jesus’ witness concerning himself ὁ πατήρ μου Mt 11:27a; 20:23; 25:34; 26:29, 39, 42, 53; Lk 2:49 (see ὁ 2g and Goodsp., Probs. 81–83); 10:22a; 22:29; 24:49; J 2:16; 5:17, 43; 6:40 and oft. in J; Rv 2:28; 3:5, 21. ἡ βασιλεία τοῦ πατρός μου 2 Cl 12:6 in an apocryphal saying of Jesus. ὁ πατήρ μου ὁ ἐν (τοῖς) οὐρανοῖς Mt 7:21; 10:32, 33; 12:50; 16:17; 18:10, 19. ὁ πατήρ μου ὁ οὐράνιος 15:13; 18:35 (Just., A I, 15, 8). Jesus calls himself the Human One (Son of Man), who will come ἐν τῇ δόξῃ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ 16:27; Mk 8:38. Abs. ὁ πατήρ, πάτερ Mt 11:25, 26; Mk 14:36 (s. GSchelbert, FZPhT 40, ’93, 259–81; response ERuckstuhl, ibid. 41, ’94, 515–25; response Schelbert, ibid. 526–31); Lk 10:21ab; 22:42; 23:34, 46 (all voc.); J 4:21, 23ab; 5:36ab, 37, 45; 6:27, 37, 45, 46a, 65 and oft. in J. Father and Son stand side by side or in contrast Mt 11:27bc; 24:36; 28:19; Mk 13:32; Lk 10:22bc; J 5:19–23, 26; 1J 1:3; 2:22–24; 2J 9; B 12:8. WLofthouse, Vater u. Sohn im J: ThBl 11, ’32, 290–300.β. in the confession of the Christians π. τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ Ro 15:6; 2 Cor 1:3a; Eph 1:3; Col 1:3; 1 Pt 1:3. π. τοῦ κυρίου Ἰησοῦ 2 Cor 11:31. Cp. 1 Cor 15:24; Hb 1:5 (2 Km 7:14); Rv 1:6; 1 Cl 7:4; IEph 2:1; ITr ins 12:2; MPol 14:1; AcPl Ha 2, 33; 6, 34; AcPlCor 2:7 (cp. Just., D. 30, 3; 129, 1 al.).ⓔ Oft. God is simply called (ὁ) πατήρ (the) Father (e.g. TestJob 33:9, s. DRahnenführer, ZNW 62, ’71, 77; ApcMos 35 τοῦ ἀοράτου πατρός; Just., D. 76, 3 al. On the presence or absence of the art. s. B-D-F §257, 3; Rob. 795) Eph 2:18; 3:14; 5:20; 6:23; 1J 1:2; 2:1, 15; 3:1; B 14:6; Hv 3, 9, 10; IEph 3:2; 4:2; IMg 13:2; ITr 12:2; 13:3; IRo 2:2; 3:3; 7:2; 8:2; IPhld 9:1; ISm 3:3; 7:1; 8:1; D 1:5; Dg 12:9; 13:1; AcPlCor 2:5, 19; MPol 22:3; EpilMosq 5. θεὸς π. Gal 1:1 (for the formulation Ἰ. Χρ. καὶ θεὸς πατήρ cp. Diod S 4, 11, 1: Heracles must obey τῷ Διὶ καὶ πατρί; Oenomaus in Eus., PE 5, 35, 3 Λοξίας [=Apollo] καὶ Ζεὺς πατήρ); Phil 2:11; Col 3:17; 1 Th 1:1, 2 v.l.; 2 Pt 1:17; Jd 1; IEph ins a; ISm ins; IPol ins; MPol ins. ὁ θεὸς καὶ π. Js 1:27; Col 3:17 v.l.; MPol 22:1; ὁ κύριος καὶ π. Js 3:9.—Attributes are also ascribed to the πατήρ (Zoroaster acc. to Philo Bybl.: 790 Fgm. 4, 52 Jac. [in Eus., PE 1, 10, 52] God is π. εὐνομίας κ. δικαιοσύνης) ὁ πατὴρ τῆς δόξης Eph 1:17. πατὴρ ὕψιστος IRo ins. ὁ θεὸς καὶ πατὴρ παντοκράτωρ MPol 19:2.—B. 103. DELG. M-M. EDNT. TW. Sv. -
4 νόμος
A that which is in habitual practice, use or possession, not in Hom. (cf. J.Ap.2.15), though read by Zenod. in Od.1.3.I usage, custom,[Μοῦσαι] μέλπονται πάντων τε νόμους καὶ ἤθεα κεδνά Hes.Th.66
;ν. ἀρχαῖος ἄριστος Id.Fr. 221
; ἔνθα ν. (sc. ἐστί) c. inf., where it is the custom.., Alc.Supp.25.5; ν. πάντων βασιλεύς custom is lord of all, Pi.Fr.169.1;ν. δεσπότης Hdt.7.104
, Pl. Lg. 715d;ν. τύραννος τῶν ἀνθρώπων Id.Prt. 337d
;ἴησις ὀθονίοισι κατὰ τὸν ν. τὸν ἀρθριτικόν Hp.Art.18
;ὡς νόμος Id.Mochl.37
: hence, law, ordinance,τόνδε.. ν. διέταξε Κρονίων.. θηρσὶ.. ἐσθέμεν ἀλλήλους Hes. Op. 276
;τρέφονται πάντες οἱ ἀνθρώπειοι ν. ὑπὸ τοῦ θείου Heraclit. 114
;ἄφθογγον εἶναι τὸν παλαμναῖον ν. [ἐστί] A.Eu. 448
;ν. κάλλιστον ἐξευρόντα, πειθαρχεῖν πατρί S.Tr. 1177
; ν. κοινός, = ὀρθὸς λόγος, Zeno Stoic.1.43: pl.,ἔργων.. ὧν νόμοι πρόκεινται ὑψίποδες S.OT 865
(lyr.);νεοχμοῖς ν. Ζεὺς κρατύνει A.Pr. 150
(lyr.).b in VT, of the law of God, , al., cf. Is.2.3; νόμον ὃν ἐνετείλατο ὑμῖν Μωϋσῆς ib.De.33.4; so in NT,ὁ ν. Μωϋσέως Ev.Luc.2.22
, etc.; but alsoὁ ν. τοῦ Χριστοῦ Ep.Gal.6.2
; ὁ ν. τοῦ Πνεύματος τῆς ζωῆς, opp. ὁ ν. τῆς ἁμαρτίας καὶ τοῦ θανάτου, Ep.Rom.8.2;ν. τέλειος ὁ τῆς ἐλευθερίας Ep.Jac.1.25
.c with Preps., κατὰ νόμον according to custom or law, Hes.Th. 417, Hdt.1.61, etc.;κὰν νόμον Pi.O.8.78
; οἱ κατὰ ν. ὄντες θεοί the established deities, Pl.Lg. 904a;κατὰ νόμους A.Supp. 241
; παρὰ νόμον contrary to.., Id.Eu. 171 (lyr.);παρὰ τοὺς τῆς φύσεως ν. Pl.Ti. 83e
;ἐν Πανελλάνων νόμῳ Pi.I.2.38
; ἐν Ἀδραστείῳ νόμῳ by the law of Adrastus, i.e. at the Nemean games, Id.N.10.28: esp. in dat. νόμῳ by custom, conventionally, opp. φύσει, Hdt. 4.39, Philol.9, Arist.EN 1094b16, etc.; ν. γλυκύ, ν. πικρόν, Democr.9;εἰ μή τις λέγοι ν. ὁρᾶν καὶ τὰς λεγομένας ποιότητας μὴ ἐν τοῖς ὑποκειμένοις εἶναι Plot.4.4.29
; ὅσον νόμου χάριν just for form's sake, Diph.43.14, Arist.Metaph. 1076a27.d statute, ordinance made by authority,[Σόλων] νόμους ἔθηκεν ἄλλους, τοῖς δὲ Δράκοντος θεσμοῖς ἐπαύσαντο χρώμενοι πλὴν τῶν φονικῶν Id.Ath.7.1
(butτὸν Δράκοντος ν. τὸν περὶ τοῦ φόνου IG12.115.5
), etc.; νόμον τιθέναι, τίθεσθαι, v. τίθημι; βασιλικὸς ν. OGI483.1 (Pergam., ii A.D.), Ep.Jac.2.8: freq. of general laws, opp. ψηφίσματα (special decrees), Pl.Tht. 173d, etc.;ὅταν τὰ ψηφίσματα κύρια ᾖ ἀλλὰ μὴ ὁ ν. Arist.Pol. 1292a7
: generally, law, ἄνευ ὀρέξεως νοῦς ὁ ν. ἐστίν ib. 1287a32; ἄγραφος ν. Lex ap. And.1.85, etc.; opp. γεγραμμένος, Arist.Rh. 1373b6; ν. ἴδιος, opp. κοινός, ib.4; ὁ ν. freq. as subject,οἱ ν. διδόασι τιμωρίας D.18.12
;ὧν ὁ ν. ἀγορεύει Inscr.Magn. 92b16
(ii B.C.); μὴ ὁ ν. κρίνει τὸν ἄνθρωπον ἐὰν μὴ ἀκούσῃ πρῶτον; Ev.Jo.7.51.e c. gen. rei,οὗτός τοι πεδίων πέλεται ν. Hes.Op. 388
;Ὑλλίδος στάθμας ἐν νόμοις Pi.P.1.62
;τὸν φαρμάκων δίδαξε μαλακόχειρα ν. Id.N.3.55
;ν. ἐμβολῆς καὶ διορθώσιος Hp.Mochl.38
; ὁ ν. τοῦ κριοῦ, τοῦ ἀνδρός, τῶν ἐρανιστῶν, LXXLe.6.31 (7.1), Ep.Rom.7.2, SIG 1198.14 (Arcesine, iii B.C.); ἐς χειρῶν νόμον ἀπικέσθαι to come to blows, into action, Hdt.9.48; ἐν χειρῶν νόμῳ ἀπόλλυσθαι, περιπεσεῖν, die in action, Id.8.89, Plb.1.57.8;μεταλλάξαι τὸν βίον ἐν χ. ν. Id.3.63.5
, cf. 3.116.9;Ἀσδρούβας.. ἐν χ. ν. κατέστρεψε τὸν βίον Id.11.2.1
;τοὺς μὲν ἐν χ. ν. διέφθειρε Id.1.82.2
; τοὺς ἐν χ. ν. τὰς πολιτείας καταλύοντας by 'direct action', Aeschin.1.5; but under martial law,Arist.
Pol. 1285a10;τῷ τοῦ πολέμου νόμῳ κτησάμενος Aeschin.2.33
.2 Νόμος personified, οἱ θεοὶ σθένουσι χὡ κείνων κρατῶν N. E.Hec. 800, cf. Orph.Fr. 105, 160.II melody, strain,οἶδα δ' ὀρνίχων νόμως πάντων Alcm.67
;ν. ἵππιος Pi.O. 1.101
;Ἀπόλλων ἁγεῖτο παντοίων ν. Id.N.5.25
;ν. πολεμικοί Th.5.69
;ἐπηλάλαξαν Ἀραὶ τὸν ὀξὺν ν. A.Th. 952
(lyr.);κρεκτοὶ ν. S.Fr. 463
, cf. AP9.584: metaph.,τοὺς Ἅιδου ν. S.Fr. 861
.2 esp. a type of early melody created by Terpander for the lyre as an accompaniment to Epic texts,ν. ὄρθιος Hdt.1.24
;ν. Βοιώτιος S.Fr. 966
;ν. κιθαρῳδικοί Ar.Ra. 1282
, cf. Pl.Lg. 700d, Arist.Po. 1447b26, Pr. 918b13, etc.; also for the flute,ν. αὐλῳδικός Plu.2.1132d
; without sung text, ν. αὐλητικός ib.1133d, cf. 138b, Poll.4.79; later, composition including both words and melody, e.g. Tim.Pers.III = νοῦμμος (q. v.), Epich.136, Sophr.162, Inscr.Délos407.21 (ii B.C.); ν. σηστέρτιοι, = Lat. nummi sestertii, Inscr.Prien.41.13 (ii B.C.).IV Archit., course of masonry, IG12(2).11.17 (Mytil.). -
5 πᾶν [2]
πᾶν, gen. παντός, πάσης, παντός, gen. pl. masc. u. neutr. πάντων, dat. pl. masc. u. neutr. πᾶσι, homerisch u. hesiodisch πάντεσσι, gen. pl. fem. πᾱσῶν, ep. πασέων, zweisylbig zu sprechen, u. einmal auch πασάων, Od. 6, 107, wie Ap. Rh. 1, 113. 1122; – all, mit dem Begriffe der Einheit, ganz, wie ὅλος, der Mehrheit, jeder, wie ἕκαστος, u. im plur. alle. Schon bei Hom. herrscht der Begriff ganz u. der plur. vor; κέκλυτέ μευ πάντες τε ϑεοὶ πᾶσαί τε ϑέαιναι Il. 8, 5, u. sonst; πᾶσα ἀληϑείη, ganze, volle, lautere Wahrheit, Il. 24, 407 Od. 11, 507; πᾶσα ὕλη, Hes. O. 510, vgl. Th. 695. 847. 973; πᾶν δεῖμα, ganz Schreckniß, ἡ πᾶσα βλάβη, ganz Unheil, Soph. Phil. 623. 927 El. 301; auch im plur., πᾶσαι πύλαι, das ganze Thor, Il. 2, 809; πάντες ὅσοι, alle welche, Hom. u. Folgde überall; auch sing., πᾶν ὅσον νοεῖς, Soph. Trach. 348; seltener ἀσπάζεται πάντας, ᾧ ἂν περιτυγχάνῃ, Jeden, dem er begegnet, Plat. Rep. VIII, 566 d; ἅμα πάντες, allesammt, Il. 24, 253 Od. 21, 230, in Prosa üblicher ἅπαντες, vgl. aber Schaef. zu D. Hal. de C. V. p. 124; πάντες ὁμῶς, Il. 15, 98; μάλα πάντες, 22, 115 Od. 5, 216. 22, 283; πάντες ἄριστοι, alle besten, lauter solche, die zu den besten gehören, Il. 9, 3 Od. 4, 272 u. sonst; mit Zahlwörtern, ἐννέα πάντες, alle neun, ohne daß einer daran fehlt, wie wir sagen »ganzer neun«, Od. 8, 258. 24, 60; ἐννέα πάντ' ἔτεα, Hes. Th. 803; δέκα π., Il. 19, 247. 24, 232; δυώδεκα π., Od. 9, 204. 12, 89; δυοκαίδεκα πάντες ἄριστοι, 16, 251; εἴκοσι πάντες, Il. 18, 373. 470 Od. 5, 244; Her. 1, 50. 163. 214. 9, 81, der πᾶς immer vor das Zahlwort setzt, während dies bei Hom. voransteht; auch mit dem Artikel, τὰ πάντα δέκα, in Allem zehn, alle zusammengerechnet zehn; τὰ πάντα μ ύρια, in Allem zehntausend, Her. 3, 74; Thuc. 3, 85; τρεῖς οἱ πάντες, Ath. VI, 273 b. – Im sing. jeder, οἱ δ' ἄλκιμον ἦτορ ἔχοντες πρόσσω πᾶς πέτεται, Il. 16, 264; Od. 13, 313; πᾶς ἀνήρ, Theogn. 177; Aesch. Pers. 378; Soph. Ai. 1366; νῦν με πᾶς ἀσπάζεται, O. R. 596; σιώπα πᾶς ἀνήρ, Ar. Ran. 1125, wie Ach. 237; u. in Prosa, ἔνϑα πᾶς παντὶ ϑυμοῦται, Plat. Prot. 327 a; ψυχὴ πᾶσα ἀϑάνατος, Phaedr. 245 c; πᾶσα ὁδός, jeder Weg, Xen. An. 2, 5, 9,; auch mit dem Artikel, πᾶσα ἡ ὁδός, ibid., auf jedem der Wege, die ins Vaterland führen; u. so in dieser Stellung πᾶς ὁ κλύων, jeder, der hört, Soph. Ai. 151; πᾶν τὸ καλῶς ἔχον, Plat. Rep. II, 381 a; u. so auch im plur., πάντα προὐξεπίσταμαι σκεϑρῶς τὰ μέλλοντα, Aesch. Prom. 101; od. πάντες steht nach, οἱ ἄλλοι πάντες ᾄδοντες ἐπορεύοντο ἐν ῥ υϑμῷ, Xen. An. 5, 4, 14, die übrigen alle; οἱ πάντες, die sämmtlichen, ὑμεῖς οἱ πάντες οὐκ ἔσεσϑε κύριοι, 5, 7, 27; οὐδ' ἂν οἱ πάντες ἄνϑρωποι δύναιντο διελϑεῖν, 5, 6, 7; vgl. Soph. τοὺς πάντας Ἀργείους, Phil. 47; und mit Wiederholung des Artikels, τὰς νέας τὰς πάσας ἐκόμισαν εἰς Ἄβδηρα, Her. 6, 47. – In einigen Vrbdgn steht das adj. πᾶς für das adv. πάντως, wie man erklären kann πόλις γάρ ἐστι πᾶσα τῶν ἡγουμένων, Soph. Phil. 386; πᾶσα ἀνάγκη, es ist durchaus nothwendig, Plat. Phaedr. 240 a u. öfter; πᾶν τοὐναντίον, ganz das Gegentheil, Prot. 332 a u. öfter; – τὸ πᾶν, das Ganze, Aesch. Prom. 456 u. A.; ἡ τοῦ παντὸς ἀρχή, Xen. An. 5, 10, 12; τοῦ παντὸς ἁμαρτάνειν, Plat. Phaedr. 235 e u. sonst; bes. das Weltall, Universum, τὴν τοῠ παντὸς φοράν, Plat. Polit. 270 b; Crat. 436 e u. öfter; Luc. Nigr. 2 u. öfter; übh. die Hauptsache, worauf Alles ankommt, τὸ πᾶν φράσω, Soph. El. 670; Trach. 368; ὁ Λυσίας τοῦ παντὸς ἡμάρτηκε, Plat. Phaedr. 235 e; τὸ ὅλον von τὸ πᾶν unterschieden Theaet. 204 b; ἐς πᾶν κακοῦ, in das ganze, größte Unglück, Her. 7, 118. 9, 118; vgl. ἔτι ἂν μᾶλλον ἐν παντὶ κακοῦ εἴης, Plat. Rep. IX, 579 b; u. so auch ohne κακόν, κἀγὼ ἐν παντὶ ἐγενόμην ὑπ' ἀπ ορίας, Euthyd. 301 a; ἐν παντὶ εἴης ἄν, Conv. 194 a, in der größten Gefahr sein; auch εἰς πᾶν ἀφικνεῖ-σϑαι, sich in die größte Gefahr begeben, Alles wagen, Xen. Hell. 6, 1, 12; vgl. ἐν παντὶ ἀϑυμίας ἦσαν, Thuc. 7, 55; oft bei Flgdn.; Xen. vrbdt diese Wendung sogar mit μή, ἐν παντὶ ἦσαν, μὴ λελοιδορημένος εἴη ὑπ' Ἀγησιλάου, Hell. 5, 4, 29, sie waren in Besorgniß. – Andere ähnl. Vrbdgn sind: ἐπὶ πᾶν τὸ τῆς ἐλευϑερίας ἰέναι, Plat. Rep. VIII, 562 e; πράττειν τὸ πᾶν εἰς δύναμιν, Phaedr. 273 e, Alles nach Kräften thun; εἰς πᾶν ϑυμοῦ προαχϑῆναι, in den äußersten Zorn gerathen; παντὸς μᾶλλον, mehr als Alles, durchaus, gewiß, Prot. 344 b Phaed. 67 b u. öfter, u. Sp., wie Luc. Halc. 2; πρὸ πάντων, Aesch. Spt. 996; u. beim superl. zur Verstärkung, πάντων δὲ ῥᾷστα μαϑήσει, Plat. Rep. I, 344 a; πάντων μάλιστα, Prot. 330 a; Tragg. u. A. – Διὰ παντός, durchgängig, durchaus, von der Zeit immer: Soph. Ai. 705; Plat. Phaedr. 240 e; τὸ διὰ παντὸς γιγνόμενον ἁπλοῦν, Polit. 294 c; τὰ εἴσω διὰ παντὸς νενοσηκότα σώματα, Rep. III, 407 d; τὸ λοιπὸν διὰ παντὸς πολέμου ἰέναι αὐτοῖς, Xen. An. 3, 2, 8, wo wahrscheinlich mit Krüger διὰ πολ. zu lesen ist; vgl. 7, 8, 11 u. A.; es findet sich auch als ein Wort geschrieben, διαπαντός, Schaef. Schol. Par. Ap. Rh. 4, 57; selten im plur., διὰ πάντων, Plat. Soph. 254 b; auch κατὰ πάντων, Tim. 60 b; vgl. B. A. 91, διὰ πάντων ἀγὼν ὁ ἔσχατος. – Ueber ἡ διὰ πασῶν s. διαπασῶν. – Ἐπὶ πᾶν, im Allgemeinen, Plat. Euthyd. 279 e; κατὰ πάντα, in Allem, durchaus, Tim. 30 d, wie Thuc. 4, 81. – Das neutr. πάντα, alles Mögliche, allerlei, Hom. oft, bes. in der Vrbdg δαίδαλα πάντα, auch πάντα γίγνεσϑαι, Alles werden, jede Gestalt annehmen, sich in jede Gestalt verwandeln, Od. 4, 417; auch sich zu Allem entschließen, alle Mittel versuchen, vgl. παντοῖος u. Schaef. mel. p. 98; sehr gewöhnl. πάντα ποιεῖν, Xen. Hell. 5, 4, 58 Dem. u. A.; auch im sing., Plat. Apol. 39 a. – Πάντα εἶναί τινι, Einem Alles sein, Her. 1, 122, wie Thuc. 8, 95 u. Dem. 18, 43; vgl. ἐβοηϑεῖτε δ' αὐτῷ καὶ πάντ' ἦν 'Αλέξανδρος, 23, 120, Sp., wie Luc. Tyrannic. 4; Pol. τὸ δὲ ὅλον αὐτοῖς ἦν καὶ τὸ πᾶν Ἀπελλῆς, 5, 26, 5; auch πάντα εἶναι ἔν τινι, Alles in Allem sein, Alles gelten bei Einem, Her. 3, 157. 7, 156; als adv. πάντα, ganz und gar, gänzlich, in jeder Hinsicht, auch τὰ πάντα, 1, 122. 4, 97, τὰ πολλὰ πάντα, meistens, meistentheils, 1, 203. 2, 35. 5, 67, τὰ πάντα νικᾶν, Xen. An. 2, 1, 1, vgl. 1, 9, 2. 3, 10; auch εἰς πάντα, in Allem, gänzlich, s. Valck. Phoen. 622 u. Jac. Ach. Tat. p. 648; ὁ πάντ' ἄριστος, Ath. VIII, 361 f; u. im posit., οὐκ ἄρα πάντα νοήμονες οὐδὲ δίκαιοι ἦσαν, Od. 13, 209 u. öfter; ἀνδρὶ τῷ πάντ' ἀγαϑῷ, Soph. Ai. 1415, vgl. El. 301, öfter; πάντα σοφός, Plat. Theaet. 194 e; u. mit dem Artikel, τὰ πάντα ἀγαϑός, Her. 5, 97; u. eben so τὸ πᾶν, Aesch. Prom. 215 Suppl. 781; Soph. El. 1009; Xen. Cyr. 1, 6, 13 u. sonst. – Πᾶσιν, bei, vor Allen, nach dem Urtheil Aller, Il. 2, 285; vgl. Soph. O. C. 1448 Trach. 338; u. vom neutr. in Allem, in allen Dingen, Her. 1, 61, wie auch ἐπὶ πᾶσιν, Hes. O. 696. – Oft tritt auch τίς hinzu, πᾶς τις, ein jeder, Aesch. Ag. 1205 Soph. O. C. 25 Ai. 28 Thuc. 7, 84; πάντα τινὰ τῶν μάγων, Her. 3, 79. – [Α ist in der Stammsylbe in allen drei Geschlechtern lang; in den Zusammensetzungen wird es im neutr. kurz, ἅπᾰν, σύμπᾰν, doch bleibt bei den Attikern auch diese Sylbe zuweilen lang, B. A. 416; vgl. Mein. Men. 51; erst späte schlechte Dichter haben auch in πάσης u. πᾶσιν das α verkürzt; s. Jac. A. P. p. 429. 431.]
-
6 ὑπάρχω
A- ξω Hdt.6.109
, S.Ant. 932 (anap.): [tense] aor. ὑπῆρξα (v. infr. 1):—[voice] Pass., [tense] fut.ὑπαρχθήσομαι PTeb.418.7
(iii A. D.): [tense] pf. ὕπηργμαι, [dialect] Ion.- αργμαι Hdt.7.11
:—begin, take the initiative:—Constr.:1 abs., Od.24.286, E.Ph. 1223;ὑπάρχων ἠδίκεις αὐτούς Isoc.16.44
; ὁ ὑπάρξας the beginner (in a quarrel), D.59.15, cf. 1;ἀμύνεσθαι τοὺς ὑπάρξαντας Lys.24.18
;ἀμυνομένους, μὴ ὑπάρχοντας Pl.Grg. 456e
;ὡς οὐχ ὑπάρχων ἀλλὰ τιμωρούμενος Men.358
:—[voice] Med., Pl.Ti. 41c, Ael. NA12.41, etc.2 c. gen., take the initiative in, begin, ἀδίκων ἔργων, ἀδικίης, Hdt.1.5, 4.1, cf. Th.2.74, etc.;ὑ. τῆς ἐλευθερίας τῇ Ἑλλάδι And.1.142
, cf. Pl.Mx. 237b.3 c. part., take the initiative in doing,ἐμὲ ὑπῆρξαν ἄδικα ποιεῦντες Hdt.7.8
.β, cf. 6.133, 9.78; ὑπάρχει εὖ (or κακῶς)ποιῶν τινα X.An.2.3.23
, 5.5.9; τοῖς αὐτοῖς ἀμύνεσθαι οἷσπερ καὶ οἱ Λκεδαιμόνιοι ὑπῆρξαν retaliating by the means which the L. had used first, Th.2.67 (where οἷσπερ is expld. by the following ἀποκτείναντες and ἐσβαλόντες).b in [voice] Med. c. inf., Ael.NA14.11: c. gen., βαδίσεως -ονται ib.4.34; ἡλίου -ομένου τῆς ἀκμῆς ib.1.20.4 c. acc., ὑ. εὐεργεσίας εἴς τινα or τινι take the initiative in [doing] kindnesses to one, D.19.280, Aeschin.2.26; ὑ. τοῦτο (sc. τὸ εὐνοεῖν) Men.927:—[voice] Pass.,ὑπηρεσίαι ὑπηργμέναι εἰς Φίλιππον αὑτῷ Aeschin. 2.109
;τὰ παρὰ τῶν θεῶν ὑπηργμένα D.1.10
; τὰ ἔκ τινος ὑπαργμένα ([dialect] Ion. for ὑπηργ-) Hdt.7.11;ὑπηργμένων πολλῶν κἀγαθῶν Ar. Lys. 1159
; ;ἀνάξια τῶν εἰς ὑμᾶς ὑπηργμένων Lys.21.25
; ἄξιον τῶν ὑ. equivalent to what was done for him, Arist.EN 1163b21: impers., ὑπῆρκτο αὐτοῦ (sc. τοῦ Πειραιέως) a beginning of it had been made, Th.1.93.B in [voice] Act. only, to be the begining, (anap.); πολλῶν κακῶν, μεγάλων ἀχέων, E.Ph. 1582 (v. l.), Andr. 274 (lyr.), cf. HF 1169.2 to be already in existence, (troch.); was already there,Pi.
P.4.205; αὗται αἱ νέες τοῖσι Ἀθηναίοισι ὑπῆρχον already existed, opp. to those they were about to build, Hdt.7.144; εἰ τοίνυν σφι χώρη γε μηδεμία ὑπῆρχε if they had no country originally existing, Id.2.15; χωρὶς δὲ τούτων οἱ χίλιοι ὑπῆρχον the original thousand existed, X.Cyr.1.5.5; (lyr.);ὑπαρχούσης μὲν τιμῆς, παρούσης δὲ δυνάμεως X.Ages.8.1
;τοῦτο δεῖ προσεῖναι, τὰ δ' ἄλλ' ὑπάρχει D.3.15
, cf. 8.53;ταὐτὰ ὑ. αὐτῷ ἅπερ ἐμοί Antipho 5.60
, cf. Lys.12.23; ὑμῖν.. ἐλευθερίαν τε ὑπάρχειν καὶ Λακεδαιμονίων ξυμμάχοις κεκλῆσθαι there is in store for you.., Th.5.9: c. gen., οἶκος δ' ὑ. τῶνδε.. ἔχειν there is store of these things for us to have, A.Ag. 961 (s. v. l., οἴκοις Pors.): freq. in part., ἡ ὑπάρχουσα οὐσία the existing property, Isoc.1.28;τὰ ὑ. ἁμαρτήματα Th.2.92
; τῆς ὑ. τιμῆς for the current price, Syngr. ap. D.35.12; οἱ ὑ. πολῖται the existing citizens, Id.18.295; τῆς φύσεως ὑ. nature being what it is, X.Cyr.6.4.4; also κρησφύγετόν τι ὑπάρχον εἶναι that there should be a refuge ready prepared, Hdt.5.124.3 exist really, opp. φαίνομαι, Arist.Cael. 297b22, Metaph. 1046b10; ;καταληπτικὴ φαντασία ἡ ἀπὸ τοῦ ὑπάρχοντος Stoic.2.25
.4 simply, be, (anap.);ὅθεν εὐμάρει' ὑπάρχοι πόρου Id.Ph. 704
(lyr.): and with a predicate, ;τὸ χωρίον καρτερὸν ὑ. Th.4.4
; φύσεως ἀγαθῆς ὑπάρξαι to be of a good natural disposition, X.Oec.21.11;κἂν σοφὸς ὑπάρχῃ Philem.102
; μέγα ὑ. τοῖς τοιούτοις λόγοις ις of great advantage to them, D.3.19; πολλῶν ὑπάρξει κῦρος ἡμέρα καλῶν, = κυρώσει πολλὰ καλά, S.El. 919.b τὰ ὑπάρχοντα, much like τὰ ὑπηργμένα (A. 4 [voice] Pass.), a man's record,ἀνάξιον τῶν ὑ. τῇ πόλει καὶ πεπραγμένων τοῖς προγόνοις D.8.49
; τὰ κάλλιστα τῶν ὑ. your past record, Id.18.95; ἡ ὑπάρχουσα αἰσχύνη the disgrace which has been incurred, Id.19.217;τὰ ὑπάρχοντα [αὑτῷ] ἐγκλήματα Aeschin.1.179
.5 sts. with a part., much like τυγχάνω, τοιαῦτα [αὐτῷ] ὑπῆρχε ἐὀντα Hdt.1.192;ἐχθρὸς ὑ. ὤν D.21.38
;ὑ. δύναμιν κεκτημένοι Id.3.7
, cf. 15.1.6 προγόνων ὑ. τῶν ἐξ Ἰλίου to be the descendant of.., D.H.2.65.II like ὑπόκειμαι 11.2, to be laid down, to be taken for granted, Pl.Smp. 198d; τούτου ὑπάρχοντος, τούτων ὑπαρχόντων, this being granted, Id.Ti. 30c, 29b;θέντες ὡς ὑπάρχον Id.R. 458a
.III belong to, fall to one, accrue, ὑπάρξει τοι.. τὰ ἐναντία you will have, Hdt.6.109, etc.;τὸ μισεῖσθαι πᾶσιν ὑ. Th.2.64
; τὴν ὑπάρχουσαν ἀπ' ἀλλήλων ἀμφοτέροις [σωτηρίαν] Id.6.86; ἡ ὑπάρχουσα φύσις your proper nature, its normal condition, Id.2.45; τῇ τέχνῃ ὑπάρχειν διδούς assigning as a property of art, Pl.Phlb. 58c, cf. Tht. 150b, 150c.2 of persons, ὑ. τινί to be devoted to one, X.An.1.1.4, HG7.5.5, D.19.54, etc.; καθ' ὑμῶν ὑπάρξων ἐκείνῳ he will be on his side against you, ib.118, cf. 2.14.b ἐν παντὶ.. πᾶς χωρίῳ, καὶ ᾧ μὴ ὑπάρχομεν every one in every place, even outside our sphere of influence (lit. to which we do not belong), Th.6.87.3 in the Logic of Arist. ὑπάρχειν denotes the subsistence of qualities in a subject, Metaph.1025a14; ὑ. τινί, = κατηγορεῖσθαί τινος, APr. 25a13, al.; ὑ. κατά τινος ib. 24a27, Int. 16b13; ἐπί τινος ib. 16a32;ὑ. τινὶ ζῴῳ πεζῷ δίποδι εἶναι Top. 109a14
; ὑπάρξει τι [τῷ πρώτῳ] it will have predicates, Plot.5.6.2;ἡ γένεσις τῷ χρόνῳ.. ὑπάρχει Dam.Pr. 142
.IV freq. in neut. pl. part., τὰ ὑπάρχοντα,1 in signf. 1, existing circumstances, presentadvantages, Democr. 191, D.2.2;ἀπὸ τῶν αἰεὶ ὑ. σφαλέντες Th.4.18
, cf. 6.33; πρὸς τὰ ὑ. ib.31;ἐκ τῶν ὑ.
under the circumstances, according to one's means,X.
An.6.4.9, Arist.Pol. 1288b33;ὡς ἐκ τῶν ὑ. Th.7.76
, 8.1.2 in signf. 111, possessions, resources, Id.1.70, 144, etc.; τὰ ἑκατέροις ὑ. ib. 141;κινδυνεύειν περὶ τῶν ὑ. Isoc.3.57
: as a Subst.,τὰ ὑ. αὐτοῦ Ev.Matt. 24.47
, cf. LXXGe.12.5; ὑποθέμενος τὰ ὑ. καὶ ὑπάρξοντα present and future resources, POxy.125.22 (vi A.D.), etc.3 Math., ὑπάρχοντα εἴδη positive terms, Dioph.1Def.10.V impers., ὑπάρχει the fact is that.., c. acc. et inf.,ὑ. γάρ σε μὴ γνῶναί τινα S.El. 1340
; ὡς ὑ. τοῦ ἔχειν .. as the case stands with regard to having, Arist.HA 516b25; περὶ τοὺς μαστοὺς ὑπεναντίως ὑ. ib. 500a14.2 it is allowed, it is possible, c. dat. et inf.,ὑ. ἡμῖν ἐπικρατεῖν Th.7.63
, cf. And.2.19, etc.;ὑ. αὐτῇ εὐδαίμονι εἶναι Pl.Phd. 81a
, cf. Prt. 345a, Phdr. 240b, etc.: also without a dat.,οὐχ ὑ. εἰδέναι Th.1.82
;ὑ. τὴν αὐτὴν εἶναι μητέρα Is.7.25
, etc.: abs., ὥσπερ ὑπῆρχε as well as was possible, Th.3.109.3 in neut. part., ὑπάρχον ὑμῖν πολεμεῖν since it is allowed you to.., Th. 1.124, cf. Pl.Smp. 217a. -
7 ὅπως
ὅπως, ep ὅππως, ion. ὅκως, correlat. zu πῶς; – 1) relativ u. indirect fragend, wie, aufwelche Weise, so wie; ἔσπετε νῦν μοι, ὅππως δὴ πρῶτον πῦρ ἔμπεσε, Il. 16, 113; φράζεο, ὅπως κε πόλιν σαώσεις, 17, 144; φράζευ, ὅπως μνηστῆρσιν ἀναιδέσι χεῖρας ἐφήσεις, Od. 13, 376; auch. entspricht οὕτως und ὥς, ὅπως φρεσὶ σῇσι μενοινᾷς, ὥς τοι Ζεὺς τελέσειεν, 15, 111; auch ein vorangehendes τοῖος, τοῖόν με ἔϑηκεν, ὅπως ἐϑέλει, also für οἷον, 16, 208; σεαυτὸν σῶζ' ὅπως ἐπίστασαι, Aesch. Prom. 374; οὐκ οἶδ', ὅπως ὑμῖν ἀπιστῆσαί με χρή, 643, neben ὅπῃ, 877; auch in Vergleichungen, ὀχλεῖς μάτην με, κῦμ' ὅπως, παρηγορῶν, 1003; εἰκῆ κράτιστον ζῆν, ὅπως δύναιτό τις, Soph. O. R. 979; dem οὕτως entsprechend, El. 1288; ὧδ' ὅπως καὶ σοὶ φίλον καὶ τοὐμὸν ἔσται τῇδε, 1293; ὅπως μολούμεϑ' ἐς δόμους οὐκ ἔχω, O. C. 1739; – ὅπως ἔχω, wie ich gerade bin, ohne Vorbereitung, sogleich, Soph. Phil. 808; u. in Prosa, Thuc. 3, 20 (vgl. ἔχω); u. in indirecter Frage auch c. gen., οὐ γὰρ οἶδα, παιδείας ὅπως ἔχει καὶ δικαιοσύνης, Plat. Gorg. 470 e, vgl. Rep. III, 389 c IV, 421 c; ὅπως βούλεται, Prot. 336 b u. sonst. Außer dieser gewöhnlichsten Verbindung mit dem indic. wird es mit ἄν u. dem conj. verbunden, eine Bedingung für Gegenwart od. Zukunft auszudrücken, wie immer auch, quomodocunque; κατὰ τωὐτὸ ἰέναι πάντας, τῇ ἂν αὐτὸς ἐξηγέηται, ὅκως ἂν αὐτὸν ὁρέωσι σπουδῆς ἔχοντα, wie sie ihn immer würden eilen sehen, Her. 9, 66; ὅπως ἂν βούλησϑε, Plat. Phaed. 115 c; ὅπως ἂν φῇ ἔχειν, Gorg. 481 d; λεκτέον, ὅπως ἂν ἡμῖν παρείκωσι ϑεοὶ νομοϑετεῖν, so wie immer, so weit, Legg. XI, 934 c; Xen. Cyr. 5, 3, 9; – Hom. hat so auch den bloßen conj. ohne ἄν, Ζεὺς αἴτιος, ὅςτε δίδωσιν ἀνδράσιν ὅπως ἐϑέλῃσιν, ἑκάστῳ, Od. 1, 349, wie 6, 189 Il. 10, 225. – In der indirecten Frage steht, nach vorangehendem Präsens oder Futurum, der conj. bes. nach ἔχω, οὐκ ἔχω, ὅπως σοι εἴπω, ὃ νοῶ, Plat. Euthyphr. 11 b; οὔτε γὰρ ὅπως βοηϑῶ ἔχω, οὔτ' αὖ ὅπως μὴ βοηϑήσω ἔχω, Rep. II, 368 b; – Hom. setzt nach κε hinzu, φράζεσϑαί σε ἄνωγεν, ὅππως κεν νῆας σόῃς, er heißt dich überlegen, wie du etwa die Schiffe retten könnest, Il. 9, 681, vgl. 20, 243; so auch σὲ δὲ φράζεσϑαι ἄνωγα, ὅππως κε μνηστῆρας ἀπώσεαι (conj. aor.), Od. 1, 270, vgl. ib. 295. – Nach einem Präteritum in der indirecten Rede der opt., ἀλλ' ἄρα μερμήριζεν, ὅπως ἀπολοίατο πᾶσαι νῆες, Od. 9, 554; αὐτὰρ ἐγὼ βούλευον, ὅπως ἐρέοιμι ἑκάστην, 11, 229, vgl. 15, 170. 203 Il. 18, 473. 21, 137. 24, 680; Soph. Ant. 271; ὥςτε οὔϑ' ὅπως οὖν ὀργιζοίμην εἶχον, Plat. Conv. 219 d; ὅπη καὶ ὅπως εἰς τὸ σῶμα ἀφίκοιτο, οὐκ εἰδέναι, Rep. X, 621 b. – Sehr gewöhnlich ist aber auch in dieser indirecten Frage der ind., bes. fut., οὐδέ τί πω σάφα ἴδμεν, ὅπως ἔσται τάδε ἔργα, wir wissen nicht recht, wie die Dinge kommen werden, was daraus werden wird, Il. 2, 252 Od. 17, 78 u. öfter; φράζευ, ὅπως μνηστῆρσιν ἀναιδέσι χεῖρας ἐφήσεις, Od. 13, 376, vgl. 14, 329. 20, 29. 39 Il. 1, 136. 9, 251. 17, 144; δεῖ ὅπως τὰ τοῦ ϑεοῦ μαντεῖ' ἄριστα λύσομεν σκοπεῖν, Soph. O. R. 407, vgl. O. C. 1739; u. so in Prosa, βουλεύεται, ὅπως μήποτε ἔτι ἔσται ἐπὶ τῷ ἀδελφῷ, Xen. An. 1, 1, 4, u. sonst. – Auch der opt. potent. wird gesetzt, ὅτι οὐκ αὖ μανϑάνεις, ὅπως ἂν ταῦτα γένοιτο, Plat. Rep. III, 393 d; τοῦτον τὸν μῦϑον ὅπως ἂν πεισϑεῖεν ἔχεις τινὰ μηχανήν, ibid. 415 c; ἐπυνϑάνετο, ὅπως ἂν κάλλιστα πορευϑείη, Xen. An. 3, 1, 7, vgl. 4, 3, 14. 5, 7, 7; ὅπως βουλευσόμεϑα, ὅπως ἂν ἄριστα ἀγωνιζοίμεϑα, Cyr. 2, 1, 4. – Direct fragend scheint es zu stehen, wenn man in Beziehung auf ein voranstehendes πῶς; die Antwort mit ὅπως; einleitet, πῶς με χρὴ καλεῖν; – ὅπως; τὴν καρδόπην, wie? (fargst du?) Ar. Nubb. 667, vgl. Equ. 1068 Plut. 139; so auch Plat. Hipp. mai. 292 c Legg. II, 662 a. – Besonders bemerke man noch folgende Verbindungen: οὐκ ἔσϑ' ὅπως, es geht auf keine Weise, es ist durchaus unmöglich; οὐκ ἔσϑ' ὅπως λέξαιμι, Aesch. Ag. 606; οὐκ ἔσϑ' ὅπως ποτ' ἕξεις, Soph. Phil. 518, vgl. O. C. 1374 Ant. 329; ἐγὼ μὲν οὖν οὐκ ἔσϑ' ὅπως σιγήσομαι, Ar. Plut. 18, u. sonst, wie Dem. 18, 208, οὐκ ἔστιν, οὐκ ἔστιν ὅπως ἡμάρτετε; – οὐκ ἔσϑ' ὅπως οὐ, es ist unmöglich, daß nicht, d. i. es muß durchaus, fieri non potest quin, οὐ γὰρ ἔσϑ' ὅπως ὅδ' οὐκ Ὀρέστης ἐστίν, der muß Orestes sein, Soph. El. 1471; οὐ γὰρ γένοιτ' ἂν ταῦϑ' ὅπως οὐχ ὧδ' ἔχειν, Ai. 371, es dürfte wohl nicht möglich sein, daß sich dies nicht so verhielte, d. i. Geschehenes kann nicht ungeschehen gemacht werden; vgl. O. R. 1058 O. C. 97; οὐκ ἔσϑ' ὅπως οὐκ ἐξελῶ 'κ τῆς οἰκίας, Ar. Nubb. 802, vgl. Plut. 851 Equ. 424; – οὐχ ὅπως, ich will nicht sagen, nicht als ob, πε παύμεϑ' ἡμεῖς, οὐχ ὅπως σε, Soph. El. 786; οὔκουν ὅπως μνησϑῆναι ἄν τις ἐτόλμησε πρός τινα περὶ Κύρου φλαῠρόν τι, ἀλλ' ὡς, Xen. Cyr. 8, 2, 12; Hell. 5, 4, 34; Dem. 10, 41 προςήκει τούτους οὐχ ὅπως ὧν ἡ πόλις δίδωσιν ἀφελέσϑαι τι, ἀλλ' εἰ καὶ μηδὲν ἦν τούτων, ἄλλοϑεν σκοπεῖν, d. i. nicht nur nicht Etwas fortzunehmen, sondern vielmehr; so 21, 11 u. öfter. – Selten steht es geradezu für ὡς; a) bei Vergleichungen, ὀχλεῖς μάτην με, κῦμ' ὅπως, παρηγορῶν, Aesch. Prom. 1003; Ἔρωτι ὅςτις ἀντανίσταται, πύκτης ὅπως εἰς χεῖρας, οὐ καλῶς φρονεῖ, Soph. Trach. 442; μήτηρ χὠ κοινολεχὴς Αἴγισϑος, ὅπως δρῦν ὑλοτόμοι, σχίζουσι κάρα, El. 98, öfter; einzeln bei sp. D., wie δμωῒς ὅπως Ap. Rh. 1, 285. – b) c. superl., wie quam, den höchst möglichen Grad ausdrückend, ὅπως ὤκιστα, Theogn. 427; ἄριστα, Aesch. Ag. 586, öfter; σφῷν δ' ὅπως ἄριστα συμφέροι ϑεός, Soph. Phil. 623; O. R. 1410; vollständig οὕτως ὅπως ἥδιστα, Trach. 329, auf eine so angenehme Weise, wie die allerangenehmste ist; auch ὅπως τάχιστα, sobald als, Aesch. Prom. 228, Ar. Vesp. 168. 365; Krüger vergleicht mit diesem Gebrauch Xen. An. 2, 5, 7, οὐκ οἶδα, οὔτ' εἰς ποῖον ἂν σκότος ἀποδραίη, οὔϑ' ὅπως ἂν εἰς ἐχυρὸν χωρίον ἀποσταίη, was offenbar für εἰς ὡς ἐχυρόν steht. – 2) wie unser wie dient es auch – a) zur Bestimmung der Zeitumstände; Τρῶες δ' ἐῤῥίγησαν, ὅπως ἴδον αἰόλον ὀπφιν, Il. 12, 208, wie, als sie sahen, vgl. Od. 3, 373. 22, 22; Soph. Trach. 762 C. C. 1638; τὸν δ' ὅπως ὁρᾷ Ξέρξης, wie, als diesen Xerxes sieht, Aesch. Pers. 194; μετὰ ταῦϑ', ὅπως νῷν ἐγένεϑ' υἱὸς οὑτοσί, Ar. Nubb. 81; öfter Her., ὅκως ἡ συμβολὴ ἐγίνετο, 9, 66, u. mit dem optat. iterativ. in Beziehung auf die Vergangenheit, ὅκως εἴη ἐν τῇ γῇ καρπὸς ἁδρός, τηνικαῦτα –, 1, 17, vgl. 68. 100. 162; vgl. auch Plat. ὅπως ἄν τις πλέον ὑπερβὰς ἑβδομήκοντα ζῇ, sobald wie, Legg. VI, 755 a; ὅπως πρῶτα, sobald als, Hes. Th. 156. – b) zur Angabe des Grundes, ἄχος, ὅπως δὴ δηρὸν ἀποίχεται, Trauer, wie er, darüber, daß er so lange fort ist, Od. 4, 109. – c) auch zur Bildung eines Objectsatzes, bei Verbis des Sagens, Glaubens u. ähnlichen, wie auch wir zuweilen wie für daß gebrauchen, ὑπωπτεύετο, ὅπως μήποτ' ἂν ἄψυχα ὄντα οὕτως εἰς ἀκρίβειαν ϑαυμαστοῖς ἂν ἐχρῆτο νοῦν μὴ κεκτημένα, er vermuthete, daß sie niemals gebrauchen würden, Plat. Legg. XII, 967 b; ο ὐκ ἔχω πῶς ἀμφιςβητοίην, ὅπως οὐ πάντα ἐγὼ ἐπίσταμαι, ἐπειδήπερ ὑμεῖς φατε, Euthyd. 296 e, wie ich zweifeln oder meinen sollte, daß ich nicht Alles verstehe, wo Heindorf zu vergleichen; ὅπως ἄχϑομαι, μήδ' ὑπονοεῖτε, Xen. Cyr. 3, 3, 20; u. so bes. nach den Verbis, die ein Sorgetragen, Anordnen bedeuten, wie im Lat. ut; auch verbieten, ἀπηγόρευες, ὅπως μὴ τοῦτο ἀποκρινοίμην, Plat. Rep. I, 339 a, welche Construction auch bei den einzelnen Verbis angeführt ist, auch sich aus den folgenden Beispielen ergiebt. Denn diese Verbindungen bilden den Uebergang zu der Bdtg – 3) damit, auf daß, bei der man auch von der ursprünglichen Bdtg wie ausgehen muß. Die Conjunction ὅπως wird dann construirt, A) wenn sie von einem tempus der Gegenwart oder der Zukunft abhängig ist, auf die Zukunft bezüglich, a) c. ind. fut., ϑέλγει, ὅπως Ἰϑάκης ἐπιλήσεται, sie liebkos't ihn, damit er Ithaka's vergessen soll, Od. 1, 57; häufig bei den Attikern, ὅπως δ' ὅμαιμον αἷμα μὴ γενήσεται, δεῖ κάρτα ϑύειν, Aesch. Suppl. 444; ὅπως χρονίζον εὖ μενεῖ βουλευτέον, Ag. 821; auch nach imperat. aor., ἀγγείλατ' ἐντολὴν ὅπως Τελαμῶνι δείξει, Soph. Ai. 564; auch δέδοιχ' ὅπως μὴ 'κ τῆς σιωπῆς τῆςδ' ἀναῤῥήξει κακά, O. R. 1074; τρέψομαι, ὅπως βασανιῶ, Ar. Ran. 1117; ποίεε, ὅκως ἐκείνην ϑεήσεαι, Her. 1, 8; σοὶ μελέτω, ὅκως μή σε ὄψεται, ibid. 9; φόβος ἐστίν, ὅπως μὴ αὖϑις διασχισϑησόμεϑα, Plat. Conv. 193 a; aber ib. 174 e, εἰς καλὸν ἥκεις, ὅπως συνδειπνήσεις, haben die mss. συνδειπνή. σῃς; vgl. mit ähnlichen Varianten Rep. III, 403 b VI, 488 d; wenn sich auch Dawes' Regel, daß der conj. des aor. I. act. u. med. nicht gebraucht werde in dieser Verbindung, nicht durchweg bestätigt, so sind doch die Beispiele mit dem ind. fut. bei weitem überwiegend; vgl. Krüger zu Xen. An. 1, 3, 14, u. sonst in Prosa überall, bes. nach ἐπιμελεῖσϑαι, παρασκευάζεσϑαι, πάντα ποιεῖν, σκοπεῖσϑαι, φυλάσσειν u. ähnl., wo meist die Grundbedeutung von ὅπως noch merklich hervortritt. – b) cum conj.; λεύσσει, ὅπως ὄχ' ἄριστα μετ' ἀμφοτέροισι γένηται, Il, 3, 110; περιφραζώμεϑα πάντες νόστον, ὅπως ἔλϑῃσι, Od. 1, 76; λίσσεσϑαι δέ μιν αὐτόν ( inf. für den imperat.), ὅπως νημερτέα εἴπῃ, 3, 19, vgl. 13, 365. 14, 181. 23, 117; βλέπει φάος, ὅπως κατελϑὼν ἀμφοῖν γένηται φονεύς, Aesch. Ag. 1631; u. neben dem indic. fut., σιγᾶϑ' ὅπως μὴ πεύσεταί τις, γλώσσης χάριν δὲ πάντ' ἀπαγγείλῃ τάδε, Ch. 263; ἥξομεν πάλιν, ὅπως φέρωμεν, Soph. El. 58, vgl. Ai. 6 El. 382; φρουρήσουσ' ὅπως Αἴγισϑος ἡμᾶς μὴ λάϑῃ μολὼν ἔσω, 1394; ἄρδω σ' ὅπως ἀναβλαστάνῃς, Ar. Lys. 384; ποίεε ὅκως μοι καταστήσῃς τὸν παῖδα, Her. 1, 209; vgl. Plat. Gorg. 495 e 515 c u. das unter a) Bemerkte; δεῖ πειρᾶσϑαι, ὅπως καλῶς νικῶντες σωζώμεϑα, Xen. An. 3, 2, 3; bemerke ὅκως ποιήσωσι Her. 2, 120; ὅπως μὴ βουλεύσησϑε Thuc. 1, 72; ὅπως μὴ βοηϑήσωσιν 4, 66; Folgde. – Eben so nach imper. u. conj. hortat., des aor., ἀποσταϑῶμεν, ὅπως δοκῶμεν τῶνδ' ἀναίτιαι κακῶν, Aesch. Ch. 860; μέϑες τόδ' ἄγγος νῦν, ὅπως τὸ πᾶν μάϑῃς, Soph. Phil. 1196; δὸς ὅπως ἐμαυτὴν ξὺν τῇδε κλαύσω κἀποδύρωμαι, El. 11101 φάνηϑι, ὅπως μοι Νύσια ὀρχήματα ἰάψῃς, Ai. 685; u. nach einem perf., ἱκέτις ἀφῖγμαι, ich bin da, ὅπως λύσιν τίν' ἧμιν εὐαγῆ πόρῃς, O. R. 921. – c) zu dem conj. tritt noch ἄν od. κέν; πείρα, ὅπως κεν δὴ σὴν πατρίδα γαῖαν ἵκηαι, wo noch die Bdtg wie sichtbar ist, wie du immer gelangen magst, d. i. damit du gelangest, Od. 4, 545; ὅπως δ' ἂν εἰδῇ – φράσω, Aesch, Prom. 826; φύλασσε τἂν οἴκῳ καλῶς, ὅπως ἂν ἀρτίκολλα συμβαίνῃ τάδε, Ch. 573, daß sich wa möglich Alles gut vereine, vgl. Eum. 543. 984 Suppl, 239; ἴσϑι πᾶν τὸ δρώμενον, ὅπως ἂν εἰδὼς ἧμιν ἀγγείλῃς σαφῆ, Soph. El. 41, vgl. Trach. 615 O. C. 581; auch in Prosa, ἐπιμελοῦνται ὃπως ἂν οἱ νέοι μηδὲν κακουργῶσι, eigtl. wie immer die Jüngeren nichts Böses thun möchten, Plat. Prot. 326 a (nach ἐπιμελεῖσϑαι auch ὅπως mit ἄν u. ont., opt. pot., ἐπιμελεῖται, ὅπως ἂν ϑηρῷεν, Xen. Cyr. 1, 2, 10; Thuc. 7, 65; s. auch unter 1); μηχανητέον, ὅπως ἂν διαφύγῃ καὶ μὴ δῷ δίκην, Gorg. 481 a, vgl. Phaedr. 239 b Phaed. 59 e Conv. 187 e Rep. III, 411 e; so schreibt Krüger Xen. An. 7, 4, 2 τὴν λείαν ἀπέπεμψε, ὅπως ἂν μισϑὸς γένηται τοῖς στρατιώταις, wo der conj. nach dem aor. zu bemerken. – B) nach einem Präteritum, auf Vergangenes bezüglich, cum op tat.; οὔτε ποτ' εἰν ἀγορῇ δίχ' ἐβάζομεν – ἀλλ' ἕνα ϑυμὸν ἔχοντε – φραζόμεϑ' (imperf.) Ἀργείοισιν ὅπως ὄχ' ἄριστα γένοιτο, Od. 3, 127; ἡ δὲ μάλ' ἡνιόχευεν, ὅπως ἅμ' ἑποίατο πεζοί, 6, 119, vgl. 8, 345. 420; nach dem aor., οὐδ' ἐνόησα νηὸς ἐμῆς ἐπιβᾶσαν, ὅπως τί μοι ἄλγος ἀλάλκοις, 13, 319, die Absicht der Athene beim Besteigen des Schiffes aussprechend, vgl. 14, 312. 18, 160; ἐϑρέψατο, ὅπως γένοισϑε πρὸς χρέος τόδε, Aesch. Spt. 20, vgl. Eum. 640; auch nach dem historischen Präsens, ἐνταῦϑα πέμπει τούςδ' ὅπως κτείνοιεν, Pers. 442; ἀφικόμην, ὅπως σοῦ πρὸς δόμους ἐλϑόντος εὖ πράξαιμί τι, Soph. O. R. 1005; O. C. 1307; τῶν λόγων ἐπῃσϑόμην πρὸς ἔξοδον στείχουσα, – ὅπως ἱκοίμην, Ant. 1170; – auch nach einem vorangehenden optat., γενοίμαν, ὅπως προςείποιμεν, Ai. 1200; – inlängerer indirecter Rede, Trach. 951; – διώρυχα ὀρύσσειν μηνοειδέα, ὅκως ἐς τὰ ἀρχαῖα ἐςβάλλοι, Her. 1, 75. 99; Plat. Prot. 321 a Tim. 77 e; τὸν Κῦρον ἀπεκάλει, ὅπως τὰ ἐν Πέρσαις ἐπιχώρια ἐπιτελοίη, Xen. Cyr. 1, 4, 25; ἐκάλεσέ τις αὐτόν, ὅπως ἴδοι τὰ ἱερά, An. 2, 1, 9, öfter; auch nach einem historischen Präsens, 4, 6, 1; ἀπεκρίνατο, ὅτι αὐτῷ μέλοι ὅπως καλῶς ἔχοι, 1, 8, 13, vgl. 7, 7, 44, er werde dafür sorgen, daß es gut sein solle. – C) nach einem indicat. der Nichtwirklichkeit, oder einem denselben vertretenden Satze, c. ind. impf. u. aor.; εἴϑ' εἶχε φωνὴν εὔφρονα, ὅπως μὴ κινυσσόμην, Aesch. Ch. 194; τί δῆτ' οὐκ ἐν τάχει ἔῤῥιψ' ἐμαυτήν, ὅπως τῶν πάντων πόνων ἀπηλλάγην, damit ich befrei't worden wäre, Prom. 751; ὡς ὤφελον πάροιϑεν ἐκλιπεῖν βίον, πρὶν ἐς ξένην σε γαῖαν ἐκπέμψαι, ὅπως ϑανὼν ἔκεισο, Soph. El. 1123; οὐκ οὖν ἐχρῆν σε Πηγάσου ζεῦξαι πτερόν, ὅπως ἐφαίνου τοῖς ϑεοῖς τραγικώτερος, Ar. Pax 136. – Aus dem Vorhergehenden erklärt sich der absolute Gebrauch von ὅπως. Wie man nämlich sagt ὅρα, ὅκως μή σευ ἀποστήσονται, Her. 3, 36, siehe zu, nimm dich in Acht, daß sie nicht von dir abfallen, so wird auch ὅπως μή c. conj. od. fut. indicat. absolut gebraucht, warnend od. verbietend, daßnurnichtetwa, 6, 85; ὅπως γε μὴ ὁ σοφιστὴς ἐξαπατήσει ἡμᾶς, Plat. Prot. 313 c, wo wieder die mss. alle ἐξαπατήσῃ haben (vgl. oben a); ὅπως μὴ λήσετε διαφϑαρέντες, Gorg. 487 d; ἀλλ' ὅπως μὴ οὐχ οἷός τ' ἔσομαι, Rep. VI, 406 d; vgl. τόδε σκεψώμεϑα, ὅπως μὴ ἡμᾶς τὰ πολλὰ ταῦτα ὀνόματα ἐξαπατᾷ, Crat. 439 b; εὐλαβούμενοι, ὅπως μὴ ἐγὼ ἐξαπατήσας οἰχήσομαι, Phaed. 91 e; ὅπως οὖν μὴ ἀπολῇ μαστιγούμενος, Xen. Cyr. 1, 3, 18, vgl. 4, 1, 16, öfter; ὅπως οὖν ἔσεσϑε ἄνδρες ἄξιοι τῆς ἐλευϑερίας, ohne vorangehendes Verbum, daß ihr euch nun auch als Männer zeigt, welche der Freiheit würdig sind, An. 1, 7, 3; ἄγε ὅπως πρωῒ παρέσῃ, Cyr. 5, 2, 21; vgl. Ar. Nubb. 489; also auch ohne Negation, aufmunternd; ὅπως μηδεὶς πεύσεται, Lys. 1, 21.
-
8 στέφανος
A that which surrounds or encompasses, πάντῃ γάρ σε περὶ σ. πολέμοιο δέδηεν the circling fight, Il. 13.736; of the wall round a town, Pi.O.8.32;σ. πόλεος Anacr.72
, cf. Orph.A. 761, 897; cf.στεφάνη 1.2
; καλλίπαις ς. circle of fair children, E.HF 839.II crown, wreath, chaplet, h.Hom.7.42; χρύσεος ib.32.6;στεφάνους.. ἄνθεα ποίης Hes. Th. 576
, cf. Pi.P.4.240;κισσίνους σ. δρυός τε E. Ba. 703
; δάφνας ς. Isyll.19; ῥόδινος, ῥοδόεις, Anacr.83, Theoc.7.64;ἀνθεμεῦντες Anacr.62
;πλεκτὸν σ. ἐκ λειμῶνος φέρω E.Hipp.73
, cf. Xenoph.1.2; (lyr.);κιττοῦ καὶ ἴων Pl.Smp. 212e
;φιλύρας Xenarch.13
, etc.; (lyr.); σ. εἴρειν, πλέκειν, ἀνείρειν, Pi.N.7.77, I.8(7).74, Ar.Ach. 1006;ὑφαίνειν Plu.2.646e
;πέρθεσθαι φόβαισι Sapph.78
, cf. E.Med. 984 (lyr.); θεῖσα ἀμφὶ βοστρύχοις ib. 1160; ;περιθεῖναι σ. τινί Ar.Eq. 1227
;χρυσῷ σ. ἀναδῆσαί τινα Th. 4.121
; ; μύρα, στεφάνους ἑτοίμασον for a feast, Men. 273, cf. Amphis 9.4, Alex.250, etc.; hung at the door on festive occasions, Ephipp.3.2.b in pl., οἱ ς. the garland-market, Antiph.83.2 crown of victory at the public games, Pi.O.8.76; τῆς ἐλαίης τὸν διδόμενον ς. Hdt.8.26;νικᾶν παγκρατίου στέφανον Pi.N.5.5
, cf. I.1.21;σ. ἔλαχεν Id.O.10(11).61
; ὁ ἐπὶ τοῦ ς., title of an officer who had charge of these matters in Roman times, IGRom.4.1435.15 ([place name] Smyrna).b honorary wreath or crown, freq. worked in gold, awarded for public services in war or peace, IG12.110.10, 22.212.24, 338.19, al., Pl.Lg. 943c, Aeschin. 2.46, OGI49.7 (Egypt, iii B.C.), al., Callix.2: such crowns were freq. dedicated in temples, IG22.1386.33, cf. 11(2).199 B 60, al. (Delos, iii B.C.); περὶ τοῦ ς., title of D.18, cf. Aeschin.3.187, al.: metaph., prize, reward, αὑτῷ μὲν σ. περιθείς, Σαμίοισι δὲ κῦδος Epigr. ap.Hdt.4.88;τοὺς παῖδας.. δημοσίᾳ ἡ πόλις θρέψει, ὠφέλιμον ς... τῶν.. ἀγώνων προτιθεῖσα Th.2.46
; τοῦδε γὰρ ὁ ς. his is the prize (or perh. for (bringing) him the prize is offered), S.Ph. 841 (hex.).c σ. πυργωτὸς καὶ οὐαλλάριος,= Lat. corona muralis et vallaris, a Roman military decoration, OGI560.10 (Tlos, i A.D.); σ. τειχικός ib.540.19 (Pessinus, i A.D.).3 crown of glory, honour,οὐκ ἂν αἰσχυνθείην εἰπὼν στέφανον τῆς πατρίδος εἶναι τὰς ἐκείνων ψυχάς Lycurg.50
; ἐλευθερίας ἀμφέθετο ς. Simon.98;σ. εὐκλείας μέγας S.Aj. 465
, cf. Pi.P.1. 100, E.Supp. 315;μέγας γάρ σοι ὁ σ. ἐστιν ὑπὸ πάντων εὐλογεῖσθαι PSI 4.405.4
(iii B.C.); σ. ζωῆς, δόξης, Ep.Jac.1.12, 1 Ep.Pet.5.4; ὁ τῆς δικαιοσύνης ς. 2 Ep.Ti.4.8.ἀνδρὸς στέφανος παῖδες Hom.Epigr.13
, cf. E. IA 194 (lyr.), 1 Ep.Thess.2.19.4 crown as a badge of office, D.21.32;πέπαυνται ἄρχοντες καὶ τοὺς σ. περιῄρηνται Id.26.5
;ὁ βασιλεὺς ὅταν δικάζῃ περιαιρεῖται τὸν σ. Arist.Ath.57.4
; ὁ σ. οὗτος, of the office of ἀρχιερεὺς Ἀσίας, Philostr.VS 1.21.2, cf. OGI470.21 (Asia Minor), Lib. Or.53.4; ἔχειν τὸν ς. to be in office, SIG1007.22 (Pergam., ii B.C.); ἡ ἀπόθεσις τῶν ς. ib.900.16 (Panamara, iv A.D.);ἀναδήσασθαι τὸν σ. τοῦτον POxy. 1252v
.20 (iii A.D.): v. στεφανηφόρος 11,στεφανόω 11.5
.5 in Egypt, money gift to the sovereign, levied by the state, PTeb.746.24 (iii B.C.), PSI4.388.5 (iii B.C.), PCair.Zen.36.27 (iii B.C.), etc.; like wise in Syria, LXX 1 Ma. 10.20; also of similar gifts to a court favourite, PFay.14 (ii B.C.), cf. Ostr.Bodl. i202 (ii B.C.).6 τὰς εἰς τὸν σ. ἐπαγγελίας οὐκ ἔλαβον,= aurum coronarium non accepi, Mon.Anc.11.22, cf.PFay.20.7 (iii/iv A.D.).7 donation, euphemism for a bribe,διεθέντος μου ὑπάρξει σοι εἰς σ. τάλαντα δεκαπέντε PGrenf.1.41.2
(ii B.C.), cf. OGI221.6 (Ilium, iii B.C.), PGoodsp.Cair. 5.5 (ii B.C.); gratuity, bonus, PFlor.74.14 (ii A.D.).8 the constellation Corona, Epimenid.25, Arist.Mete. 362b10, Arat.71, PHib. 1.27.58, 187 (iii B.C.);σ. τόν τε κλείουσ' Ἀριάδνης A.R.3.1003
.10= δάφνη Ἀλεξανδρεία, Dsc.4.145; Ἡλίου σ.,= ἅλιμος, Ps.-Dsc.1.91.Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > στέφανος
См. также в других словарях:
Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής — Επίσημη ονομασία: Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής Συντομευμένη ονομασία: ΗΠΑ (USA) Έκταση: 9.629.091 τ. χλμ Πληθυσμός: 278.058.881 κάτ. (2001) Πρωτεύουσα: Ουάσινγκτον (6.068.996 κάτ. το 2002)Κράτος της Βόρειας Αμερικής. Συνορεύει στα Β με τον… … Dictionary of Greek
Ηνωμένο Βασίλειο — Επίσημη ονομασία: Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και της Βορείου Ιρλανδίας Συντομευμένη ονομασία: Μεγάλη Βρετανία Έκταση: 244.820 τ. χλμ. Πληθυσμός: 59.647.790 (2001) Πρωτεύουσα: Λονδίνο (6.962.319 κάτ. το 2001)Κράτος της βορειοδυτικής… … Dictionary of Greek
φαταλισμός — Ο όρος είναι ξενικής προέλευσης. Στα ελληνικά λέγεται μοιρολατρία. Φιλοσοφική θεωρία, σύμφωνα με την οποία τα γεγονότα της ζωής καθορίζονται από τη μοίρα, το πεπρωμένο, την αμετάκλητη υπερβατική αιτία. Πρόκειται για θεολογική αιτιοκρατία και… … Dictionary of Greek
Ελλάδα - Θρησκεία — ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ Το περιεχόμενο της θρησκείας που επικράτησε στον ελλαδικό χώρο κατά την Παλαιολιθική εποχή δεν είναι δυνατόν να προσδιοριστεί επακριβώς. Τα λιγοστά και δυσεξιχνίαστης σημασίας ευρήματα δεν βοηθούν προς την κατεύθυνση αυτή … Dictionary of Greek
Αυγουστίνος, άγιος — (Ταγκάστη, Βόρεια Αφρική 354 – Ιππών 430 μ.Χ.). Άγιος, πατέρας της καθολικής εκκλησίας. Γεννήθηκε από μητέρα χριστιανή, την αγία Μόνικα, και από πατέρα ειδωλολάτρη, τον δέκαρχο Πατρίκιο, που λέγεται ότι βαφτίστηκε λίγο πριν από τον θάνατό του.… … Dictionary of Greek
Ρωσία — H Pωσική Oμοσπονδία αποτελεί το μεγαλύτερο σε έκταση κράτος της γης. Tα σύνορά της ξεκινούν από την Eυρώπη, καλύπτουν όλη την Aσία και φτάνουν στην Άπω Aνατολή. Bόρεια και ανατολικά βρέχεται από τον Aρκτικό και τον Eιρηνικό Ωκεανό και στα δυτικά… … Dictionary of Greek
Κέλτες — Λαός της κεντρικής Ευρώπης, ο οποίος, από τη 2η χιλιετία π.Χ., άρχισε να μεταναστεύει σε διάφορες περιοχές της Ευρώπης. Οι Κ., έπειτα από αλλεπάλληλες μεταναστεύσεις, έφτασαν στην Ιβηρική χερσόνησο, στα Βρετανικά νησιά και στην Ιταλία (κατάληψη… … Dictionary of Greek
εξελιξιαρχία — Φιλοσοφική θεωρία σύμφωνα με την οποία η μετάβαση από μία μορφή ζωής σε μία άλλη ερμηνεύει την υπόσταση τόσο της υλικής όσο και της κοινωνικής πραγματικότητας. Η άποψη για την εξελικτική υφή των όντων, που γνώρισε μεγάλη απήχηση κατά τον 19o αι … Dictionary of Greek
φιλόσοφος — Άγιος της Ανατ. Όρθόδοξης Εκκλησίας. Καταγόταν από την Αλεξάνδρεια και μαρτύρησε με αποκεφαλισμό, επειδή, όπως λέει ο Μέγας Αντώνιος, θέλοντας να αποφύγει να συνομιλήσει με πόρνη, όπως τον υποχρέωσαν, δάγκασε τη γλώσσα του και την έφτυσε με το… … Dictionary of Greek
